İnsan ve Eşya

Koca koca gökdelenler. Nasıl tasarlandığı, nasıl planlandığı, nasıl imar edildiği, nasıl yapıldığı akıllara zarar. Yetmiş beş katlı rezidansın seyir terasından bakınca aklımdan neler geldi neler geçti.

Devasa yapının betonunu düşündüm. Dağlardan çıkarılan taşların işlendiği fabrikalarda yüzlerce insan ve makinalar gece gündüz çalışarak çimento üretiyor. Üretilen tonlarca çimento çeşitli işlem ve kimyasallarla betona dönüşerek dev yapıları oluşturuyor.

Bu yapıların elektrik aksamı için üretilen kablolar, demirler, seramikler camlar vs. Hepsi çok büyük zaman harcanarak, çok büyük çalışmalar yapılarak, onlarca mühendisker kafa yorarak ve insan emeği harcanarak ortaya çıkmış eserler.

Binalar yapmak, insanların başta konut ihtiyacını karşılamak elbette yanlış değil. Yanlış olan binaları bu kadar önemli görüp, binaları kullanacak insanı önemsiz görmek. Amaç ile aracı yer değiştirmek çok büyük hata. Ve bu hatanın farkında olamamak ne büyük kayıp diye düşünmeden edemedim.

Hani derler ya; “Eskiden insanlar sevilir eşyalar kullanılırdı. Şimdi ise eşyalar sevilip insanlar kullanılıyor. “ Maalesef bizdeki durum tam da böyle.

Eşyayı sevip insanı kullanılacak bir meta olarak görmek, ya da bu yanlışı görememek ne büyük bir körlüktür, inanın anlaşılır gibi değil.

Bunu görememenin küçük bir sonucunu şöyle anlatayım.

Bir tanıdığımın davetiyle ultra lüks diye tabir edilen binada birkaç saat geçirdim.  Son derece modern binanın muhteşem manzarasına hakim konutundayız.

– Maşallah eviniz ve manzarası çok güzel İsmet Bey.

– Hocam, evin manzarası güzel de benim manzaram güzel değil.

– Hayrola?

– Oğlum, sürekli depresyon halinde. En etkili psikolojik ilaçları kullanmasına rağmen mutlu değil. Onu öyle görünce de tadımız tuzumuz kalmıyor. Keşke hiçbir şeyimiz olmasaydı da huzurumuz olsaydı.

Yüksek katlı binalarda yaşamak, maalesef yüksek kalite huzur getirmiyor. Zenginleşmek ile gelişmek aynı şey değil. Örneğin petrol sayesinde Arap ülkeleri zenginleşmiş ancak gelişmemiş toplumlardır.

Öncelediğimiz şeyin örnekleri ortada. Yeniden denemeye gerek yok.

Bunu başta halkımıza, bizi yöneten idarecilerimize, bize yön veren eğitimcilerimize, hocalarımıza söylemek gerekir. Neyi, niçin, neden öne aldığımıza bakmamız gerekiyor.

Sokağın hali de, sokaktaki yaşamın dili de çok katlı binadan farksız.

On bin liralık akıllı cep telefonu kullanan akılsız gençlerin on paralık mevzular yüzünden nasıl çirkinleştiğini, on kuruş menfaat için paha biçilmez değerlerden bir anda nasıl vaz geçtiğine hep beraber şahit olmaktayız.

Ulvi değerler, yüce gönüller, sanatsal kabiliyetler, derinlik sahibi insanlar filan hepsini toprağa gömmüşüz. Dedelerimizle birlikte yerin altında kalmışlar.

Bedenini metrelerce yükseğine çıkaran insan ruhunu aşağılara indirmiş. Biri yukarı diğeri aşağı göçmüş.

Ve maalesef nedenini sorgulamak aklına bir türlü gelmemiş.

Yani lüks arabalar, yüksek teknoloji cihazlar, binalar imar etmişiz lakin binaları imar edenleri ihmal etmişiz imar edememişiz diye düşünüyorum.

– Efendim nesil çok bozuldu, diye serzenişleri duyar gibi oluyorum.

Nesil bozulmadı. Nesli biz bozduk. Doğru planlama, doğru yapılanma, doğru uygulama olmayınca ortaya çıkan sonuç bu.

Zira yüce Allah insanı tertemiz yarattığını ayetiyle beyan etmiştir.

“Ben insanı en güzel şekilde yarattım buyurmuştur.” (Tin Süresi)

Önce insana değer vermek, insanı değerli görmek, insanı inşa etmek lazım. Yoksa ihmal edilen her insan, imar edilen her her şeyi tahrip edecektir. 

Bakın bir bilgemiz yıllar önce bu durumu ne güzel ifade etmiş: “Şehri imar ederken nesli ihya etmeyi ihmal ederseniz gün gelir İhmal ettiğiniz nesil imar ettiğiniz şehri tahrip eder.”

(Edip Cansever)

Ne mutlu eşyayı insan için görenlere, insan için kullananlara…

Ne yazık, insanı eşya için görenlere, eşya için kullananlara. 

H. İbrahim ÇORAKLI