Depremzedelere psikososyal destek için hat kuruldu

İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen vatandaşların psikiyatrist, psikolog ve sosyal hizmet uzmanlarından psikososyal destek hizmet almalarına imkan sunacak “Afet ve Travma Yardım ve Destek Hattı”nı hayata geçirdi.

Başhekim Doç. Dr. Sema Baykara, 11 ili etkileyen ve tarihte benzeri çok görülmemiş bu travmanın kişiler üzerindeki etkilerinin de çok şiddetli olacağını ifade etti.

Süreç içinde görülen etkilerin zamana yayılabileceğini belirten Baykara, göçük altından kurtulabilenlerin şok yaşadıkları için ilk olarak “Başımıza ne geldi?” sorusuna cevap bulmaya çalıştıklarını söyledi.

Doç. Dr. Sema Baykara, özellikle travmanın meydana geldiği saatler dikkate alındığında, insanların depremin ön belirtisini hissetmemiş, sarsıntı anı ve sonrasında tedbir alma, çare bulma gibi davranışları sergileyemeden travmanın kendisiyle direkt yüzleşmiş olabileceklerini dile getirdi. Şok belirtilerinden bahseden Baykara, bunun şaşkınlık, donakalma, ağlama, verilmesi gereken reaksiyonları ortaya çıkaramama gibi kişiden kişiye değişkenlik gösterdiğini kaydetti.

Deprem sonrası travmanın etkilerini hafifletebilmek için psikososyal destek verilmesinin önemini vurgulayan Baykara, bunun ilk aşamasının, kişileri travmanın yaşandığı yerden uzaklaştırmak, güvenli bir alana ulaştırmak, yakınlarıyla bir araya getirmeye çalışmak, bilgi desteği sağlamak, doğru haber kaynağı sunmaya çalışmak, sonraki aşamasının ise su, gıda gibi yaşamsal ihtiyaçlar ile barınma ya da korunma hizmetlerinin sağlanması olduğunu belirtti.

– “Travma etkileri uzun süre devam ederse destek alınmalı”

Depreme maruz kalan herkesin travmayı yaşayabileceğini ancak buna verdiği cevaplar ile travmanın kalıcı etkilerinin olup olmayacağının kişiden kişiye göre değişeceğini anlatan Baykara, travmanın etkilerine daha çok maruz kalanların yaşlılar, sosyal desteği daha az olanlar, kadınlar, küçük çocuklu anneler, geçmişte psikiyatrik bozukluğu, hastalığı, yaşadığı bir travması olanlar ile küçük çocuklar olduklarını ifade etti.

Doç. Dr. Sema Baykara, korkma, kaçma, ağlama, travmayı tekrar yaşama, uyku bozuklukları, kabuslar görme gibi durumların travma döneminde birçok insanda ortaya çıkabilen stres yanıtları olduğunu aktararak, bunun anormal olarak yaşanan bir olaya insanların verdiği normal reaksiyon ve davranışlar olduğunu kaydetti.

Birçok kişide bunların zamanla azalarak tamamen ortadan kalkabileceğini belirten Baykara, ancak bu tepkiler özellikle bir ay civarında devam ediyorsa “akut stres bozukluğu”nun, aylar ya da yıllarca sürüyorsa da “travma sonrası stres bozukluğu”nun söz konusu olduğunu dile getirdi. Baykara, travma sonrası stres bozukluğu görülüyorsa ileri düzeyde psikiyatrik destek ve tedaviler alınması gerektiğinin altını çizdi.

– Hastanenin “Afet ve Travma Poliklinikleri”ne randevusuz gidilebiliyor

Başhekim Doç. Dr. Sema Baykara, deprem sonrası hastanelerindeki bazı sağlık çalışanlarının gönüllü olarak bölgelere gittiğine değinerek, tedavi almak ve daha güvenli bölgelere gitmek amacıyla İstanbul’a gelen depremzedeler de olduğunu, bu nedenle aktif bir görev yürütebilmek için “Afet ve Travma Poliklinikleri”ni oluşturduklarını dile getirdi.

Bu polikliniklerde verilecek hizmete ilişkin konuşan Baykara, şu bilgileri verdi:

“Polikliniklerimize, ulaşım kolaylığı sağlaması açısından merkezi hekim randevu sistemine dahil olmayan, randevu alınmadan gelinebilecek. Özellikle travmaya yönelik olabilmesi için birebir depremi yaşamış, etkilenmiş ve İstanbul’a gelmiş olan depremzedelerimizin başvurarak, hizmet alabilecekleri poliklinikler. Uzmanlar ve uzmanlık öğrencileri, hafta içi 08.00-17.00 saatleri arasında psikiyatrik destek sağlamakta, muayenelerini yapmakta ve gerekliyse tedavilerine başlamaktadır. Hem erişkin psikiyatri hem de çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları alanında hizmet veren polikliniklerimiz var.”

– Uzmanlar telefondan, psikolojik destek arayan vatandaşlara hizmet verecek

Hastaneye gelemeyen, uzaktan yardım talebinde bulunmak isteyenler için de “Afet ve Travma Yardım ve Destek Hattı”nı kurduklarını aktaran Baykara, “0850 305 00 34 numaralı destek hattı, bu alanda psikolojik destek almak isteyen vatandaşlarımızın telefonla uzaktan başvurabilecekleri bir hat. Hastanemizde görev yapan 40 civarında psikolog, 15-20 arasında sosyal hizmet uzmanı, psikiyatri uzmanlarımız ve uzmanlık öğrencileri altyapısını oluşturdular.” dedi.

Hattın, haftanın 7 günü 08.00-17.00 saatleri arasında hizmet vereceğinden bahseden Baykara, şunları kaydetti:

“İlk etapta psikolog arkadaşlarımızın, destek arayan danışanlarımızı yönlendirme, sordukları sorulara cevap verme ve psikolojik destek sunma şeklinde yardımları olacak. İkinci aşamada, gerekli olan kişileri psikiyatri uzmanlarına yönlendirme olacak. Eğer başvuran kişilerin farmakolojik tedaviye başlaması ya da yüz yüze psikiyatri desteği alması gerekiyorsa veya bir yatış endikasyonu varsa bulundukları bölgelerde hangi merkezlere yönlendirilebilecekleri, nereden bu yardımı alabilecekleri üzerine konuşulacak. Sonraki aşamalarda, eğer depremden etkilenen ve fiziken başvuranlar olursa, onları da hastanemizde poliklinik süreçlerinde takip etme, gerekiyorsa uzun vadede psikoterapi merkezimizde grup ya da bireysel terapilere dahil etme şeklinde destek planımız olacak.”

Baykara, başvurular arasından tekrar görüşülmesi gerekenler olursa kendilerine psikolog veya hekimlerce geri dönüş sağlanacağını, kişi ile belki bir ya da birden fazla görüşme olacağını sözlerine ekledi.