Yıl 2021… Colorado’da Kızılderili öldürmek nihayet yasal değil

Colorado Valisi Jared Polis, 19.yüzyıldan kalma ‘utanç’ emrini iptal ederek geçmişin günahlarını affettirmeyi umuyor. Vali Polis’in iptal ettiği emir kızılderilileri öldürmeyi ve mülklerini almayı serbest kılan bir emirdi. Bu emir iptal edilmeden önce Colorado’da kızılderili öldürmek yasal olarak serbestti. Vali Polis, 1864’den beri devam eden bu utancı sonlandırarak tarihe geçti

Dönemin Colorado ikinci bölge Valisi John Evans’ın 1864 yılındaki emri Yerli Amerikalıları öldürmeye ve mülklerini almaya çağıran bir emirdi. Daha sonra yasa haline gelen bu emir, sonunda Colorado’nun en karanlık tarihi anlarından biri olan Sand Creek katliamına yol açtı. Gerçekleştirilen vahşi saldırıda Arapaho ve Cheyenne kabilesinden çoğu kadın, çocuk ve yaşlı olmak üzere 200’den fazla kişi öldü.

Colorado Valisi Jared Polis eyalet tarihindeki bu kara lekeyi temizlemek ve geçmişin günahlarını affettirmek için 157 yıldır yürürlükte olan yasayı iptal ettiğini duyurdu.

EMİR YASAL DEĞİLDİ İDDİASI

Jared, Evans’ın emrinin hiçbir zaman yasal olmadığını, çünkü anlaşma haklarından ve federal yerli yasasından oluştuğunu söyledi.

Demokrat Vali, kalabalığın arasından çıkan seslere, “Ayrıca, o zamanki Colorado Anayasası, Amerika Birleşik Devletleri Anayasası ve Colorado Ceza Kanunlarıyla doğrudan çelişiyordu” dedi.

KIZILDERİLİLER EŞLİK ETTİ

Jared bu açıklamayı yaparken, Güney Ute, Ute Dağı, Cheyenne ve Arapaho kabilelerinin üyeleri de yanında yer aldı. Bazıları “Yerli bilgiyi, insanları, toprağı tanıyın” ve “Hayatta kalmak için sömürgelikten kurtulun” yazılı pankartlar taşıyordu.

Colorado Kızılderili İşleri Komisyonu’nun Genel Müdürü olarak görev yapan Ernest House Jr., Jared’in hareketinin, devletin kabilelerle hükümetler arası ilişkiler ve tarihin tanınması açısından önemli olduğunu söyledi.

George Floyd’un polis tarafından öldürülmesinin ardından ABD genelinde, konfederasyon anıtlarını ve köle tüccarlarının, sömürgecilerin ve diğerlerinin heykellerini kaldırma çabaları da dahil olmak üzere, ırksal anlamda uzlaşma ve hesaplaşma için büyük bir baskı meydana geldi. Colorado da dahil olmak üzere bazı eyaletler, okullarda Kızılderili maskotları yasakladı.

ABD’NİN UNUTAMADIĞI KATLİAM

29 Kasım 1864’te Amerikan birlikleri, doğu Colorado‘daki Sand Creek boyunca barış içinde yaşayan 200’den fazla Cheyenne ve Arapaho’yu öldürdü. Katliamdan günler önce beyaz yetkililer, köy reislerine topluluklarının zarar görmeyeceğine dair güvence vermişlerdi.

29 Kasım’da şafak vakti, Albay John Chivington liderliğindeki yüzlerce ABD askeri köyü kuşattı. Sakinler beyaz bayrak sallayarak ve merhamet dileyerek karşılık verdi; hatta şeflerden biri kendisinin de Amerikalı olduğunu göstermek için Amerikan bayrağını kaldırdı. Bu teslimiyet ve barış sembollerini görmezden gelen beyaz birlikler, karabina ve toplarla ateş açarak 150’den fazla Kızılderili insanı katletti. Katliamın kurbanlarının çoğu kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve sakatlardı. Katliamdan sonra askerler köyü yaktı, ölenlerin cesetlerini parçaladı ve ganimet olarak saklamak için vücut parçalarını çıkardı. Ölülerin bazı kafa derileri, bir askerin “neredeyse tüm kabilenin yok edilmesi” ile övündüğü gibi, birliklerin daha sonra kutlamak için gerçekleştirdikleri oyunlarda sahne malzemesi haline geldi.

Amerika Birleşik Devletleri’nde Yerli halka yönelik şiddet, on yıllardır göz ardı edilmiş ve görmezden gelinmişti. Amerika’daki pek çok beyaz yerleşimci, Yerlilerin daha az insan olduğu ve beyaz insanlardan daha az onur ve saygıya layık olduğu görüşünü geliştirdi. Bu, Sandy Creek’te sergilenen korkunç şiddet ve katliamda açıkça görülüyordu. Memurlar, Yerli halkı insandan daha aşağı ve tehlikeli olarak nitelendiren ve katliamı yapan askerlerin meşru müdafaa yaptıklarını iddia eden yanlış bir anlatı öne sürerek katliamı haklı çıkarmaya çalıştı. Bu uydurma hesap, katliama tanık olan ve gerçeği söylemek zorunda hisseden diğer Amerikan askerleri tarafından tartışıldı.

ABD’li Yüzbaşı Silas Soule 1865’te Kongre’ye yazdığı bir mektupta, “Yüzlerce kadın ve çocuk bize doğru geliyor ve dizlerinin üzerine çöküp merhamet dileniyordu” dedi.

İkinci bölge Valisi John Evans, 1862’den 1865’e kadar süren iç savaşın üç yılı boyunca Colorado bölgesini yönetti. Kendi emri altında gerçekleşen ve kamuoyunda ‘1964 emri’ olarak bilinen Sand Creek katliamından sonra ise istifa etti. Ancak verdiği emir sonrası meydana gelen katliam, hem Amerika’nın hem de Colorado’nun hafızasında yerini koruyor.