New York İslam Sanatları Topluluğu eserleriyle hayran bıraktı

New York İslam Sanatları Topluğu’nun eserlerinden oluşan “Light Upon Light” adlı sergi geçen pazar New York’ta açıldı. Yoğun ilgi gören sergide, tezhip, hat, minyatür, ebru ve kaat’ı eserler yer alıyor. Topluluğun kurucusu Müjgan Başköylü, “İslam’ın adı terörle anılmamalı. Bizler eserlerimizle İslam’ın güzelliklerini anlatmaya çalışıyoruz. Amacımız İslam’la ilgili oluşan yaygın kötü kanıyı kırmak” dedi

New York Islamic Arts-New York İslam Sanatları Topluğu, tezhip, minyatür, hat, kaat’ı ve ebru çalışmalarından oluşan eserlerini New York’taki Union Arts Center’da sanatseverlerle buluşturdu.

Büyük ilgi gören sergide New York İslam Sanatları Topluğu’nun kurucusu ve eğitmeni Müjgan Başköylü ve öğrencileri; Zinnur Doğanata, Rabia Karakoyun Gündoğdu, Elinor Holland, Behnaz Karjoo ve Nurdan Yeneroğlu’nun eserleri yer aldı. Sergiyi Türklerin yanı sıra çok sayıda Amerikalı da gezdi. İslam sanatıyla ilk kez tanışan bazı Amerikalı sanatseverlerin, tezhip ve minyatür eserlerin fırçayla yapıldığını öğrendiklerinde şaşırdıkları gözlendi.

New York İslam Sanatları Topluluğunun, İslam kültürünün büyük bir bölümünü oluşturan İslam sanatlarının Amerika’da anlatılmasına katkı sunmaya çalıştığını dile getiren usta sanatçı Müjgan Başköylü, “Bosnalı, Pakistanlı, İranlı, Amerikalı ve Türk öğrencilerim var. Amerika’da elimizden geldiğince İslam sanatının geleneklerini yaşatmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

Sergide yer alan eserlerin çoğunun öğrencileri tarafından tasarlanıp hazırlandığını belirten Başköylü ilgi gören serginin 17 Kasım’a kadar görülebileceğini vurguladı.

Azim ve sabırla usta oldular

Amerika’ya 2010 yılında geldiğini ve o yıl New York Islamic Arts’ı kurduğunu anlatan Başköylü, “Tezhip konusunda hiçbir bilgisi olmayan arkadaşlarıma bu kursu vermeye başladım. Zor ve aşırı dikkat isteyen bir sanat. Bu yüzden bazıları aramızdan ayrıldı. Üyelerimizin bir çoğu da azim ve sabırla bugün birer usta seviyesine ulaştı. Tezhip konusunda çok ciddi sergiler açmaya başladık. Rutgers Üniversitesi ve Fordham Üniversitesi’nde sergilerimiz oldu. Süsleme sanatlarımız insanlara çok uzak. Eserlerde altın kullanılması ilginç geliyor. Hele ki kalem değil de fırça kullanıldığını görünce iyice şaşırıyorlar” dedi.

İyi ahlak, sakin mizaç

Başköylü, kendi kurduğu atölyesinde 7 yıldır ders verdiği öğrencilerinden ikisinin kendisinden icazet* aldığını söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Hoca bildiğini öğrenciye aktarmalı. Öğrenci hocasından iyi olmadığı, hocasını geçmediği sürece o yapılan hocalık değildir. Yani bu işte hocasını geçmeyen icazet alamaz. Hoca takdir ettiği öğrencisine icazet verir. İçinde İslam olan bir iş yapıyoruz ve bu noktada iman kadar haya ve ihsan çok önem verdiğimiz konular. Bu işi öğrenmeye aday öğrencilerin iyi ahlaklı, sakin mizaçlı olmaları gerekiyor. Bu yüzden seçici olmak önemli. Öğrencilerimizi bu kriterlere göre seçiyoruz” dedi.

Hocasından ücretsiz ders aldığı için, kendisinin de ücretsiz ders verdiğini aktaran Başköylü, bir öğrenciye vereceği emeğin yarıda kalmasını istemediğinden kendisine gelecek öğrencilerde sabır ve sağlam bir irade aradığını belirtti.

“İslam terörle anılmamalı”

Başköylü İslam’ın terörle anılmasından duyduğu rahatsızlığı da dile getirerek “Bizler, İslam medeniyetlerinin terörle anılmasını istemiyoruz. İslam’ın adı terörle anılmamalı. Bizler eserlerimizle İslam’ın güzelliklerini anlatmaya çalışıyoruz. Amacımız İslam’la ilgili oluşan yaygın kötü kanıyı kırmak” diye konuştu.

Sergiye minyatür eserleriyle katılan öğrecilerden Zinnur Doğanata ise, “Müjgan hocadan İcazetimi almaya az kaldı. Ben de ileride öğrenmek isteyen olursa bu işi öğretirim. Bunun bir hizmet olduğunu düşünüyorum. Hiç bir maddi beklentim yok” diye konuştu.

İranlı öğrenci icazetini aldı

Sergiye katılan İranlı tezhip öğrencisi Behnaz Karjoo da Müjgan Başköylü’nün öğrencilerinden. Karjoo, kendisi çok küçükken bu sanatı kuzeninin icra ettiğini sonrasında ziyaret ettiği evlerde bu sanatın örneklerini gördüğünü ve ilgisinin de bu şekilde başladığını anlattı. Başköylü’nün ilk öğrencilerinden olan Karjoo, tezhip sanatında icazet altığını belirtti. Karjoo tezhibin çok güzel bir sanat olduğunu ve insana sabrı öğrettiğini söyledi.

Ebru öğretiyor, tezhip dersi alıyor

Paterson’daki Diyanet Mevlana Cami din görevlisi Rabia Karakoyun Gündoğdu da topluluğa yeni katılanlardan. Sergiye ebru eserleriyle katılan Gündoğdu, Başköylü’den tezhip dersleri alırken topluluktakilere de ebru eğitimi verdiğini söyledi. İslam sanatları arasında tezhibi çok öğrenmek istediğini ve Müjgan Başköylü’nün Amerika’da olduğunu öğrenince çok mutlu olduğunu dile getiren Gündoğdu, “İlk Amerika’ya geldiğimizde kendisinin Türkiye’ye döndüğünü sanıyordum ancak burada olduğunu öğrenince kendisini buldum ve derslere başladık. Bu sanat emek, azim ve sabır gerektiriyor. 18 kişiyiz. Derslerimizi 6’şar kişilik gruplar halinde yapıyoruz” diye konuştu.

Amerikalı Holland 28 yıldır hat’la iç içe

Sergide hat eserleriyle yer alan Amerikalı Elinor Aishah Holland ise böyle bir toplulukta olmaktan çok mutlu olduğunu söyledi. 28 yıldır hat sanatıyla ilgilendiğini belirten 57 yaşındaki Holland, bu sanat ile nasıl tanıştığını ve ilginç hikayesini anlattı:

“Hat ile 1978 yılında İstanbul’a gittiğimde tanıştım. Bu sanatı İstanbul’da her yerde gördüm, çok sevdim. ‘Bunu öğrenmeliyim’ diye düşündüm. Buna karar verdiğimde 18 yaşındaydım. Yıllarca bunu nasıl öğreneceğimi araştırdım. Kime sorsam zor olduğunu yapamayacağımı söyledi. Sonunda bunu öğrenebilmek için önce Arapça öğrenmem gerektiğini farkederek Pensilvanya Üniversitesi’ndeki Arapça programına gidip Arapça öğrendim. Bu arada evlendim, çocuğum oldu. Ancak hat yazma istediğim bitmedi. Bu işi öğrenebilmek için hoca lazımdı. Hattat Muhammed Zekeriya biliyordum. Kendisine ulaştım, ‘öğrenciniz olabilir miyim?’ dedim. O ise bu işin zor olduğunu ve yapamayacağımı söyleyerek ‘hayır’ dedi.

Ama ben azmedip evine gittim. O Virginia’da yaşıyordu bense New York’ta. Kendisi azmimi görünce kabul etti ve hat meşklerine başladık. New York’tan kalkıp Virginia’ya gidiyor ve ders alıyordum. Biraz yavaş bir öğrenciydim çünkü, evlilik, iş hayatı ve çocuk vaktimi alıyordu. İyi bir noktaya hızlı şekilde ulaşabilmek için günde 8 saat çalışmanız gerekiyor. İkinci bir bebek de gelince öğrenmem iyice yavaşladı ancak çalışmayı hiç bırakmadım… 10 yıl boyunca da yalnız çalıştım ve hat sanatına başladıktan 24 yıl sonra 2013 yılında icazetimi alabildim. Muhammed Zekeriya zor bir öğretmen. Ama çok iyi. Hat dersleri alırken İstanbul’a da gittim. Orada Hasan Çelebi ve Erdal Kılıç hocaların atölyesinde bulundum ve dersler aldım. Amerikalı arkadaşlarım bu sanatı seviyorlar. Anlamıyorlar ama seviyorlar. Arkadaşlarımın çoğu yapmayı denedi ama zor geliyor. Hat yazmak, tezhip ve minyatürden zor. Bu işi tam anlamıyla öğrenebilmek için 6 yıl sürekli çalışmanız gerek. Tıpkı bir cerrah gibi her şeyi en ince detayına kadar öğrenmeniz gerekiyor.” 

Müjgan Başköylü kimdir?

Müjgan Başköylü, 1963 yılında Eskişehir’de doğdu. 1986 yılında İ.Ü.İşletme Fakültesininden mezun oldu. Ord.Prof.Süheyl Ünver atölyesinde Türk süsleme sanatları kursuna devam etti ve buradan bitirme çalışmasını kaat’ı ile vererek icazet aldı. Gülbün Mesara başkanlığındaki Ünver nakışhanesinde kaat’ı grubunda çalıştı. TBMM Milli Saraylar bünyesi Eğitim Birimi Kaat’ı atölyesinde ve Türk Klasik Sanatları Vakfı’nda Dürdane Ünver’le birlikte kaat’ı dersleri verdi. Başköylü, 2010 yılında New York’ta kurduğu  New York Islamic Arts’ta tezhip, minyatür ve kaat’ı eğitimleri veriyor.  

New York Islamic Arts-New York İslam Sanatları Topluğu nedir?

New York Islamic Arts-New York İslam Sanatları Topluğu; İslam sanatının geleneklerini New York’ta yaşatan bir sanatçı topluluğu. 2010 yılında, usta sanatçı Müjgan Başköylü’nün Birleşik Devletler’e gelip Rockland İlçesine yerleşmesiyle kuruldu. Kaat’ı ustası sanatçı Başköylü o zamandan beri Geleneksel Türk El Sanatları eğitimi veriyor. Topluluk, İslam kültürünün büyük bir bölümünü oluşturan İslam sanatlarının Amerika’da anlatılmasına katkı sunmaya çalışıyor.

*İcazet: Öğrencinin bir sanat dalında yetiştiğine, eserlerine kendi imzasını atabileceğine dair hocası tarafından “hatt-ı icaze” ile yazılan yazı. Osmanlı döneminde her nevi iş ve sanat dalında ustalık vasfı kazananlara verilen “bu işi hakkı ile yapabilir” nişanı.