Balık kılçığı kabusunuz olmasın!

En çok balık tükettiğimiz bu aylarda boğaza takılan kılçık hepimizin kâbusu olabilir. Yapılması gerekenleri uzmanlar anlattı

1 Eylül itibarı ile balık avlama yasağı kalktı ve sezonun ilk balıkları tezgahlarda yerini aldı. Bağışıklık sistemini koruyan, kemikleri güçlendiren ve hücreleri onaran balık hem çocuklar hem de yetişkinler için oldukça faydalı. Balık sevdalıları soluğu çoktan balıkçılarda aldı ama afiyetle yerken çok dikkatli olmak gerekiyor, özellikle çocuklara yedirirken kılçığı var mı yok mu diye birkaç kez gözden geçirmek gerekiyor.

Birçoğumuzun balık yerken boğazına küçük de olsa kılçık batmıştır. Su içerek ya da ekmek yiyerek kılçığı çıkarmaya çalışmak bilinen en eski yöntem ama maalesef doğru değil. Balık sezonu ne yazık ki bazı vakalarda hayatı tehlikeye atan tablolar oluşabiliyor.

Kimi boğazına kılçık batması sonucunda dakikalar içinde hayatını kaybediyor, kimi günler sonra bazı şikayetlere neden olduğu için hastaneye gidiyor ama çok geç kalınmış oluyor, kimine de vaktinde müdahale edildiği için hayatı kurtuluyor.

2 CM’LİK KILÇIK ÖLÜMÜNE NEDEN OLDU

Daily Mail’de yer alan habere göre Sri Lanka’da yaşayan 61 yaşındaki bir çiftçi yanlışlıkla 2 cm uzunluğunda bir balık kılçığı yuttu. 3 gün sonra mide ağrısı ve kusma nöbeti şikayetiyle hastaneye gitti.

Doktorlar, 2 cm’lik kılçığın bağırsakları delerek, organ ve dokularda sepsisi tetikleyerek hayati tehlike yaratan bir enfeksiyona neden olduğunu belirtti. Ameliyat edilen adam maalesef ameliyatta hayatını kaybetti.

KILÇIK MİDESİNİ DELİP KARACİĞERİNE SAPLANDI, GÖBEĞİNDEN ÇIKARILDI

2012 yılında Eskişehir’de 73 yaşındaki bir kadın öksürük ve yüksek ateş şikâyeti ile yakınları tarafından hastaneye götürüldü. Yapılan tetkiklerde karaciğerinde balık kılçığı olduğu saptanan kadına önce enfeksiyon nedeniyle antibiyotik tedavisi uygulandı. Midesini delip karaciğerine saplanan ve apse oluşturan 5 santimlik balık kılçığı laparoskopi yöntemiyle, göbek deliğinden çıkartıldı.

BOĞAZINA KAÇAN KILÇIK SONU OLDU

Eskişehir’de yaşayan E. K. 2009 yılında bayram tatili için gittiği Muğla’da arkadaşlarıyla birlikte balığa çıktı. Tuttukları balıkları evde getirdi, yakınlarıyla birlikte pişirip sofraya oturdu. Yemek esnasında boğazına kılçık kaçan 54 yaşındaki E.K. doktorların tüm müdahalelerine rağmen kurtarılamadı.

BAĞIRSAĞINDAN 6 CM UZUNLUĞUNDA KILÇIK ÇIKTI

2019 yılında Manisa’nın Salihli ilçesinde şiddetli karın ağrısı şikayetiyle hastaneye giden 65 yaşındaki İ.Y.’nin çekilen batın tomografisi ve yapılan tetkiklerinde, bağırsağında delik tespit edildi. Acil ameliyata alınan hastanın ince bağırsağından yaklaşık 6 santim uzunluğunda balık kılçığı çıktı.

BALIK SEZONUNDA HASTANEYE GELEN HASTA SAYISI ARTIYOR

Gastroenteroloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Salih Boğa, çeşit çeşit balığın sofralarımıza misafir olmaya başladığı bu günlerde balık tüketiminin sağlığımız için büyük önem taşıdığını ancak tüm bunların yanında bu önemli besini tüketirken çok dikkat edilmesi gerektiğini ifade etti.

Doç. Dr. Salih Boğa, balık kılçıklarının iyice temizlenmeden yenildiğinde kılçığın kişilerin boğazını tahriş edebileceğini ya da boğazına saplanabileceğini söyledi ve balık sezonunda kılçık batması sebebiyle insanların daha sık hastaneye başvurduğunu belirtti.

KÜÇÜÇÜK KILÇIK NASIL OLUYOR DA ÖLDÜRÜYOR?

Salih Boğa, kılçığın boğaza saplanmasından sonra vücutta yaptığı tahribatı şu sözlerle anlattı:

“Eğer boğaza ya da yemek borusuna kılçık saplanmışsa oradan çıkarmak gerekiyor çünkü kılçık yemek borusunu geçerek bölgede bulunan kalp ve akciğer gibi hayati organların bulunduğu mediasten adı verilen zarla sarılı steril bölgeye ulaşabiliyor.Bu durum bakterilerin bu hayati organlarda enfeksiyon geliştirmesine neden oluyor. Müdahale ve tedaviye geç kalındığında ilerlemiş ciddi enfeksiyonlar sebebiyle bu hastalar hayatını kaybedebiliyor.”

BİR LOKMA EKMEK BİR YUDUM SU YA DA SİRKE İŞE YARAR MI?

Peki, balık yerken boğazımıza kılçık battığında ilk yapmamız gereken şey ne olmalı? Ekmek yiyerek, su içerek çıkarmaya çalışmak doğru bir yaklaşım mı?

Kılçık battığında ekmek yiyerek veya su içerek kılçığı çıkarmaya çalışmanın kesinlikle uygun olmadığını, mutlaka bir kulak burun boğaz ya da gastroenteroloji hekimine görünmek gerektiğini belirten Boğa, kılçık yutan kişilerin sirke içerek onu eritmeye çalıştıklarını, ancak sirke başta olmak üzere hiçbir maddenin kılçığı eritemediğini ifade etti. Kılçık batması şüphesi varsa çok hızlı bir şekilde endoskopik yöntemlerle kontrolünün şart olduğunu sözlerine ekledi.

Peki, kılçık batması nedeniyle hastaneye gelen kişiye nasıl müdahale edilir? Tedavisi nasıl yapılır?

“Balık yedikten sonra boğazlarında ağrıyla bize başvuran hastalarımız eğer şanslıysa endoskopik yöntem ile orada kılçık olmadığını sadece tahriş ettiğini görebiliyoruz” diyen Boğa, kılçık batmasının tedavisinde ise ameliyata gerek kalmayacak şekilde battığı yerden endoskopik yöntemlerle çıkarılabildiğini ifade etti.

Küçücük kılçıktan ne olur demeyin Ekmek yiyerek çıkarmak kesinlikle uygun değil

KILÇIK BOĞAZDAN AŞAĞIYA İNDİ, SORUN BİTTİ Mİ?

Diyelim ki boğazımıza bir kılçık takıldı, elimizle çıkaramadık ama boğazımızdan aşağıya kaymasını sağladık. Artık sorun yok diyebilir miyiz? Sonradan başka problemlere neden olabilir mi?

Boğa, bu konuda herkesin çok dikkatli olması gerektiğini, kılçık boğazınızdan aşağıya kaymışsa ve hissedildiyse bile başka bir yere batıp batmadığı mutlaka bir gastroenteroloji hekimi tarafından kontrol edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Kişinin uzman hekimler tarafından muayene edilmeden tehlikeli bir durum olup olmadığından emin olunamayacağını, batan kılçığın sonrasında problemlere neden olabileceğini sözlerine ekledi.

SAKIN KENDİNİZ ÇIKARMAYIN

Her kılçık yutma vakası tehlikeli midir? Kendimiz kılçığı çıkarmaya çalışmalı mıyız?

Doç. Dr. Salih Boğa, yutak sonrasında kılçığa ulaşılamayacağı için kılçığı çıkarmanın her zaman mümkün olmayacağını, kılçığın nereye saplandığını bilemeyeceğimiz için kendi başımıza çıkarmaya çalışmanın tehlike arz edebileceğini vurguladı.

Yabancı cisim yutulması, gastrointestinal sistem kanamasından sonra en sık karşılaşılan endoskopik acildir. Özellikle 6 ay – 6 yaş çocukluk çağında daha sık rastlanmakla birlikte, erişkin yaş grubunda da karşılaşılabilen ciddi bir sorundur. Erişkinlerde zeka geriliği veya psikiyatrik hastalık öyküsü, alkol sorunu, protez dişleri olanlarda daha sıklıkla karşımıza çıkar.  ABD’de her yıl yaklaşık 1500 kişi yabancı cisim yutulmasına bağlı komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybediyor.

Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Şule Namlı Koç, yutulan yabancı cisimlerin çoğunun müdahaleye gerek kalmadan mideye indiğini, (% 80 ila 90) endoskopik girişimin hastaların % 10 ila 20’sinde, cerrahi girişimin ise % 1’inden daha azında gerekli görüldüğünü belirtti ve balık kılçığı aspirasyonunun ise hayatı tehdit edici bir tablo olduğunu ifade etti.

Boğaza balık batması sonrası tedavi edilmeyen ya da tedavisi geciken vakalarda ciddi sonuçlarla ve ölümle karşılaşıldığına vurgu yapan Koç, eğer rahatsızlık hissi var ise mutlaka doktora başvurulması gerektiğini belirtti.

ÇOCUKLARA YEDİRİRKEN ÖZELLİKLE ÇOK DİKKAT EDİLMELİ

Yabancı cisimlere bağlı yemek borusu yırtılmasının ve buna bağlı akut mediasten göğüs boşluğu iltihabının, yetişkinlerde nadir görülen, erken tanı ve tedavi gerektiren, geç kalındığında ise ciddi mortalite ve morbiditeye sebep olan önemli bir klinik tablo olduğunu ifade eden Koç, tüm yemek borusu yabancı cisimlerinde, özellikle kılçık dahi olsa sivri uçlu olanlarda yemek borusu perforasyonu olabileceğinin akılda tutulması gerektiğini hatırlatıyor. Çocuklara balık yedirirken ebeveynlerin balığın kılçıklarını iyice ayıklamaya dikkat etmeleri, özellikle büyük balıkların kılçıklarının iyice temizlenmesinin önemli olduğunu sözlerine ekledi.