Cezayir sömürge dili Fransızca’dan vazgeçiyor!

Fransa’nın, eski sömürgesi Cezayir’deki kültürel hegemonyası sona eriyor. Fransızcanın en çok konuşulduğu üçüncü ülke olan Cezayir, sömürge dilinden vazgeçiyor

Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un ülkeyi ziyaretinde İngilizce tabelalar kullanılması bunun en son işareti oldu. Sömürge dilinin üstünün çizilmesi Paris’in ülkedeki nüfuzunu tamamen bitirebilir.

Kuzey Afrika ülkesi Cezayir’in son dönemde Fransızcayı bırakıp İngilizceye yönelmesi, Fransa’nın eski sömürgesinde kültürel hegemonyasını kaybettiğinin işareti olarak yorumlanıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, geçen hafta, son dönemde ikili ilişkilerin iyice gerildiği Cezayir’i ziyaret etti. Cezayirlilerin yoğun tepkileri ve protesto gösterilerinin gölgesinde geçen ziyarette ‘İngilizce tabela’ ayrıntısı dikkat çekti.

Macron’un Cezayir Başkanlık Sarayı’nda konuştuğu kürsüde, daha önce olduğu gibi Fransızca “Présidence de la République” yerine İngilizce “Presidency of the Republic (Cumhurbaşkanlığı)” yazdığı görüldü. ABD merkezli medya kuruluşu Politico’nun haberine göre, Cezayir’in bu tercihi, Paris’teki diplomatların gözünden kaçmadı.

Konuyla ilgili haber sitesine konuşan Fransa’nın eski Cezayir Büyükelçisi Xavier Driencourt, “Bu değişikliğe şaşırmadım, ama Cezayir’in, bir Fransız cumhurbaşkanının ziyareti sırasında böyle bir şey yapmasına şaşırdım” dedi. Diplomasi dünyasında dil kadar önemli çok az ayrıntı olduğunu belirten Driencourt, “Bu kasıtlı bir tercih. Fransa’ya bir mesaj, ama aynı zamanda Cezayir halkına Fransızcanın özel bir tarafı olmadığını, diğer dillere benzer bir dil olduğunu söylemenin de bir yolu” dedi.

SAVAŞ GANİMETİ

Macron’un gezisi sırasında ev sahibinin dil seçimi, hükümetin Fransızcayı Cezayir resmi makamlarının dillerinden biri olmaktan çıkarma isteğinin son sinyali. Geçen temmuz ayında Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, Fransızcanın aşamalı olarak kaldırılması planı kapsamında, bu yıl itibarıyla ilkokullarda İngilizce öğretileceğini duyurmuştu. Yerel basına konuşan Tebbun, “Fransızca savaştan bize kalan ganimet, İngilizce ise dünya dilidir” demişti.

Politik ve kültürel literatürde çokça vurgulanan Fransızcanın ‘savaş ganimeti’ olduğu şeklindeki söylem, Fransa’nın 1830 ila 1962 yılları arasında Cezayir’deki kanlı sömürgesine atıfta bulunmak için kullanılıyor.

NÜFUZUNU KAYBEDİYOR

Cezayirli tarihçi Amar Mohand-Amer, halk nezdinde bunun yeni bir talep olmadığını ifade ederken, “Bu hareket, kendini eski sömürge bağlarından koparmanın yolu olarak görülüyor” dedi.

Uzmanlar, böylece Fransa’nın Cezayir’de nüfuzunu kaybedeceğini ve sömürgeci Fransız kültürünün ülkede yok olacağını vurguluyor. Cezayir’de daha önce Mesleki Eğitim, Gençlik ve Spor, Çalışma ve Sosyal Güvenlik ile Kültür ve Sanat Bakanlıkları, kurum içi yazışmalarda Fransızca kullanımını sona erdirmişti. Bakanlık çalışanlarına, ulusal düzeydeki yazışma ve etkinliklerde Arapça dilinin kullanılması talimatı verilmişti.

FRANSA VE KONGO’DAN SONRA ÜÇÜNCÜ

Uluslararası Frankofoni Örgütü’nün 2022 raporuna göre, 45 milyon nüfuslu Cezayir’de yaklaşık 15 milyon kişi Fransızca konuşuyor. Cezayir, Fransa ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden sonra dünyanın en çok Fransızca konuşulan üçüncü ülkesi. Arapçanın birinci, Berbericenin ikinci resmi dil olduğu Kuzey Afrika ülkesinde, Fransızca da halk tarafından geniş bir şekilde kullanılıyor. Cezayir’in resmi dili olmasa da, Fransızca ülkede dokuz yaşından itibaren ilkokullarda zorunlu olarak öğretiliyor. Kültürel anlamda Cezayir’in kaybının, Paris’in eski sömürgesindeki etki alanına büyük bir darbe olacağı belirtiliyor.

ADETA KOVDULAR

Geçen hafta Cezayir’i ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Oran kentinde halkın yoğun tepkisiyle karşılaşmıştı. Fransız lider kalabalığın içinde yürürken, Cezayirliler Macron’u “Buradan defol git!” ve “Cezayir çok yaşa” sözleriyle protesto etmişti. Ortamın gerilmesi üzerine korumaları Macron’u apar topar araca bindirmiş ve Fransa Cumhurbaşkanı ziyaretini kısa keserek şehirden ayrılmıştı. Macron ülkeden ayrılırken düzenlenen resmi törende ise, 1954’te başlayan Cezayir Kurtuluş Savaşı döneminde ‘Fransız sömürgesine karşı verdiği mücadeleyle bilinen’ Milli Kurtuluş Cephesi’nin marşı çalınmıştı.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un Cezayir ziyareti sırasında halk protesto için "Bir, iki, üç, çok yaşa Cezayir' sloganları attı. Kendisine tezahürat yapıldığını sanan ve mutlu olan Macron'un gülümseyerek halkı selamladığı anlar kameralara yansıdı @EmmanuelMacron @Algeria_Tweet pic.twitter.com/mKMHbeR027

— The Anatolia Post (@Theanatoliapost) August 27, 2022

Macron’un aklı fikri Türkiye

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, önceki gün Elysee Sarayı’nda Fransız büyükelçilere hitaben yaptığı konuşmada, Ukrayna’yı işgal etmesine rağmen ülkesinin Rusya ile diyaloğu tamamen koparmak istemediğini belirtti. “Türkiye’nin dünyada Rusya ile görüşmeye devam eden tek güç olmasını kim ister?” diyen Macron, Çin, Rusya ve Türkiye’yi dünyaya yanlış bilgi ve haberler yaymakla suçladı. Fransız lider, “Rus, Çin ve Türk söylemlerine karşı farklı iletişim araçlarını devreye almalıyız” ifadelerini kullandı. Macron geçen hafta Cezayir’de gazetecilere yaptığı açıklamada da Rusya ve Çin’in yanı sıra Türkiye menşeli ağların, Afrika’da Fransız düşmanlığı ve Fransa karşıtı propaganda yürüttüğünü ileri sürmüştü.