Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son bir aylık kritik diplomasi trafiği

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son bir ayda İran’ın başkenti Tahran ile Rusya’nın Soçi ve Ukrayna’nın Lviv kentlerinde yoğun diplomasi trafiği yürüttü

Son bir ayda gerçekleştirdiği ziyaretler kapsamında iki “üçlü zirve”ye katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, mevkidaşlarıyla yaptığı ikili görüşmelerde de Suriye, Rusya-Ukrayna Savaşı, bölgesel meseleler ve ikili ilişkileri ele aldı.

Astana Üçlü Zirvesi dolayısıyla 19 Temmuz’da İran’ın başkenti Tahran’a giden Erdoğan, Suriye konulu Astana Formatında 7’nci Üçlü Zirve Toplantısı’na iştirak etti.

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ayrı ayrı bir araya gelen Erdoğan, Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin 7’nci Toplantısı’na başkanlık yaptı.

Tahran’daki bu görüşmeden 3 gün sonra, 22 Temmuz’da İstanbul’da Ukrayna Tahıl Koridorunun işlemesini sağlamak için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayelerinde, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” imzalandı.

Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de katıldığı imza töreninde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov da hazır bulundu.

Anlaşma çerçevesinde, Ukrayna’nın tahıl ve diğer gıda ürünlerini dünya pazarlarına ihracı için geliştirilen planı yürütecek ve gözlemleyecek İstanbul’daki Müşterek Koordinasyon Merkezi, 27 Temmuz’da çalışmalarına başladı.

1-18 Ağustos’ta 43 gemi tahıl sevkiyatı için seyre çıkarken bunların 25’i Ukrayna limanlarından hareket etti. 18 gemi ise tahıl sevkiyatı için Ukrayna limanlarına gitti. 17 günde Ukrayna limanlarından 622 bin tondan fazla tahıl sevkiyatı gerçekleştirildi.

Soçi temasları

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tahran ziyaretinden 17 gün sonra Rusya Devlet Başkanı Putin’in davetine icabetle 5 Ağustos’ta Rusya’nın Soçi kentine gitti. Erdoğan, program kapsamında Putin ile yaptığı görüşmelerde Türkiye-Rusya ikili ilişkilerinin yanı sıra güncel küresel ve bölgesel meseleler hakkında fikir teatisinde bulundu.

İkili görüşme sonrası yayımlanan ortak bildiride, liderlerin, Suriye’de tüm terör örgütlerine karşı mücadelede dayanışma ve eş güdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit ettikleri belirtildi.

Bildiride, Erdoğan ve Putin’in, Ukrayna limanlarından tahıl ve gıda ürünlerinin emniyetli taşınmasına yönelik İstanbul Mutabakatına varılmasında iki ülke arasındaki yapıcı ilişkilerin rol oynadığını teyit ettiği kaydedildi.

Soçi’deki görüşmede Erdoğan ve Putin, iki ülke arasında milli paralarla ticaret ve MİR kartın kullanımı konularını ele aldı.

Lviv’de üçlü zirve

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Soçi’deki görüşmeden 13 gün sonra Rusya-Ukrayna Savaşı’nda ateşkesin sağlanması, bölgeden sivillerin tahliyesi ve barışın tesisi için yürüttüğü diplomatik çalışmalar kapsamında, 18 Ağustos’ta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin daveti üzerine Ukrayna’nın Lviv kentine gitti.

Potoçki Sarayı’nda Zelenskiy ile baş başa görüşen Erdoğan, Zelenskiy ve BM Genel Sekreteri Guterres ile üçlü zirvede bir araya geldi. Zirvenin ardından Erdoğan, Zelenskiy ve Guterres ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Ukrayna’nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının yeniden inşası amacıyla Erdoğan ile Zelenskiy’nin huzurunda anlaşma imzalandı.

Türkiye ve Ukrayna arasında yapılan anlaşmada, Ukrayna’nın yeniden inşası için bir Görev Gücü oluşturulması ve Görev Gücü ile Ukrayna’da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi sosyal ve ekonomik önemi haiz tesislerin yeniden inşası için çalışmaların birlikte koordine edilmesi imza altına alındı.

5. İslami Dayanışma Oyunlarındaki temasları

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 9 Ağustos’ta Konya’da düzenlenen 5. İslami Dayanışma Oyunları kapsamında da bir dizi temaslarda bulundu.

Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Cezayir Başbakanı Eymen bin Abdurrahman, Suudi Arabistan Spor Bakanı ve İslami Dayanışma Spor Federasyonu Başkanı Prens Abdülaziz Bin Türki Al Faysal Al Suud ve Katar Olimpiyat Komitesi Başkanı Şeyh Joaan bin Hamad Al Sani ile bir araya geldi.

Erdoğan’ın telefon trafiği

Cumhurbaşkanı Erdoğan son bir ayda 4 cumhurbaşkanı ve 2 başbakan ile de telefonda görüştü.

Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un yanı sıra Malezya Başbakanı İsmail Sabri Yakub ve İsrail Başbakanı Yair Lapid’le de telefonla konuştu.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor ve Malezya Kralı Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Şah’ı da Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde konuk etti.

Diplomasi trafiği eylülde de devam edecek

Eylül ayında da yoğun diplomasi yürütmesi beklenen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 7-9 Eylül’de Sırbistan, Hırvatistan ve Bosna Hersek’i kapsayan Balkan turuna çıkması planlanıyor.

Rusya Devlet Başkanı Putin’in daveti üzerine 15-16 Eylül’de Özbekistan’ın Semerkant şehrinde düzenlenecek Şangay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları Zirvesi’ne katılması beklenen Erdoğan’ın, Şangay İşbirliği Örgütü üyeleri, gözlemci ya da diyalog ortağı olarak katılacak devlet başkanlarıyla da görüşmesi öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 20 Eylül’de de ABD’nin New York şehrinde düzenlenecek BM Genel Kuruluna katılarak hitapta bulunması bekleniyor.