Dolmabahçe’deki müzakerelerde ilk gün tamamlandı: Türkiye garantör ülke olsun

Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için gerçekleştirilen tarihi zirvelerin 6 ayağı bugün Dolmabahçe Sarayı’nda gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşması sonrası baş başa görüşmeler yapan iki ülke daha sonra heyetler arası görüşmeye geçti. Zirve sonrası ilk açıklama ise Ukrayna heyeti tarafından yapıldı. Ukrayna heyeti “2 hafta içinde görüşmeleri devam ettireceğiz. Güvenlik garantileri sağlanırsa nötr statüye geçeriz. Anlaşmada hiçbir şey AB’ye girmeye engel olmayacak. Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak görmek istiyoruz.” açıklamasını yaptı. Rusya tarafı ise Ukrayna heyetinin ardından açıklama yaparak “Bazı maddelerde uzlaşıldı” dedi

Dolmabahçe Sarayı önünde sabahın erken saatleri itibari ile yoğun bir trafik yaşandı. Çok sayıda basın mensubunun hazır beklediği alana ilk olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan daha sonra da iki ülkeden heyetler geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşması sonrası baş başa ve heyetler arası görüşmeler gerçekleştirildi.  Dünyanın merakla beklediği görüşmeler  sonrası her iki ülkeden de açıklama geldi.,

İLK AÇIKLAMA UKRAYNA TARAFINDAN GELDİ

İlk açıklamayı yapan Ukrayna heyeti , “Ulusal garanti alabilmek için elimizden geleni yapacağız. Kırım konusu çok önemli. Uluslararası güvenlik o bölgelerde çalışmayacak ama biz resmi konuşmalarda bulunuyoruz. Bazı ülkeler şimdiden bu konuda garantör ülke listesine katılmak için isteklerini bildirdiler. Ukrayna’nın geleceğini şimdiden düşünmeliyiz. Aramızdaki anlaşmaya bazı maddeleri ekledik.” dedi ve şöyle devam etti;

“Ukrayna egemenliği ve bütünlüğünü sağlayacak bir anlaşma ,için uğraşıyoruz. Az önce anahtar bir madde söylendi. NATO’nun 5. maddesini içeren madde de dahil olacak. Eğer biz saldırıya uğrayacaksak biz 3 gün içinde acil bir zirve çağrısı yapma hakkımız var. Bu zirve çerçevesinde bir şey çözülmezse ülkeler bize silah ve yardım sağlayacak. Bu sayede Ukrayna güvenliğini sağlayabiliriz. Bu maddeyi ekleyebilirsek o zaman Ukrayna bugünkü statüsünü sabitleme imkanına sahip olacak.

RFERANDUM DÜZENLENEBİLİR

“Bu garantilerle, NATO’nun 5. maddesinde olduğu gibi, Ukrayna anayasasında olduğu gibi ülkemizde yabancı asker bulunmayacak ve biz de NATO’ya girmeyeceğiz. Askeri tatbikatlar ülkeler arası anlaşmalar sağlanırsa yapılabilir.

Ukrayna Devleti Rus devletinden farklı çalışıyor. Biz bugün olumlu noktalara da dokunduk. Ukrayna garantör ülkeleri ile biraz farklı ilişkilerde bulunacak. Güvenlik garantileri bizim için en önemlisi. Ukrayna’da belki referandum düzenlenebilir. Ukrayna halkı kendi fikrini söyleyecektir.”

DONESTSK VE LUGANSK CUMHURBAŞKANLARI ARASINDA ÇÖZÜLÜR

“Kırım konusuna gelince Ukrayna ve Rusya pozisyonlarını ikili konuşmalar devam edecek. Bugün Rusya’ya bunu teklif ediyoruz. Ukrayna ve Rusya müzakereler devam ettiği sürece güç kullanmasın. Çünkü Kırım konusunun çözülmesi lazım. Donetsk ve Lugansk biraz daha farklı konu bunu cumhurbaşkanları kendi aralarında çözecektir.

Referandum aktif bir şekilde konuşuluyor. Referandum ülkemizin parlamentosunda bazı çerçevelerde gerçekleşebilir. İkincisi Uluslararası kurallar da önemli. Uluslararası toplumun bunu kabul etmesi gerekli, hiçbir referandum bir baskı sonucunda olmalıdır. Silahların bulunmadığı, barışın olduğu bir bölgede yapılmalı. Hiçbir ülke bu sürece karışmamalı.

TEKLİFİMİZİ SUNDUK CEVAP BEKLİYORUZ

Sadece barışçıl bir bölgede referandum yapılabilir. Bu anlaşma henüz imzalanmadı, sadece bir teklifte bulunduk cevaplarını bekliyoruz. Karşı tarafa önemli pozisyon ve prensiplerimizi bildirdik. Bugün itibari ile garantör olan ülkelerle görüşmeye başladık bile. Bu ülkeleri bir zirve ortamına davet edeceğiz. Çünkü prensip olarak bizi ayıran sorunları çözmememiz gerek

Rusya’ya yeterince teklifte bulunduk. Eğer anlaşabilirsek çok taraflı bir konferans düzenleyeceğiz, garantör ülkeleri çağırıp süreci onlarla yürüteceğiz.”

KIRIMSIZ BİR ANLAŞMA MI?

“İşgal edilen topraklar konusunda Rusya bunları ‘işgal edilen topraklar olarak’ önce kendi görmelidir. İşgal öncesinde olan kanun boyunca ancak Kırım’da bazı sorunlar çözülebilir. Kırım işgal altında olan bir bölge.

Rusya’nın farklı bir bakış açısı olabilir ama biz Ukrayna derken tüm topraklarımızdan bahsediyoruz ve bunu asla tartışmayacağız.”

RUSYA’DAN İLK SÖZLER

Rusya’nın Müzakere heyeti de Ukrayna heyetinin ardından kameralar önünde konuştu.

Rus heyetin açıklamalarından satır başları ise şöyle oldu:

“Yöneticilerin görüşmesi hakkında konuşmak istiyorum. Dışişleri Bakanları konuşabilir, Cumhurbaşkanları da konuşabilir. Önce bir anlaşma sağlanması gerek. Görüşme öncesi bir çalışma yapılacak. Bugünkü müzakerelerde iki taraf arasında bazı konularda uzlaşma sağlandı. Dışişleri bakanları bunların üzerinde çalışacaktır.

UKRAYNA HEYETİNDEN BİR AÇIKLAMA DAHA

Ukrayna heyeti bahçede bir açıklama daha yaparak gazetecilerin sorularını cevaplandırdı. Heyetten yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi;

“Ukrayna’nın güvenliği en önemli talebimiz. Bugün itibari ile bu görüşme sonucunda hem Rusya’nın hem garantör ülkelerin kabul edebileceği maddelere vardık. Görüşmenin sonuçları Cumhurbaşkanları seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir

İnsani ateşkes formatı görüşüldü. İnsani koridorların açılacağı yerler var. Öncelikle askeri birliklerinin yerini değiştirmesi ve manevra yapması yasaklanacaktır.

Görüşmeler devam edecek ama online devam edeceğiz. Hukuki açıdan netlik lazım. Ukrayna Rusya’nın açtığı savaşta kahramanca mücadele ederek formatlarının çalışmadığını gösterdi. Tekliflerimize dayanarak yeni bir güvenlik sistemi kurulabilir. Birçok ülke kabul edin diyor.

Rus heyeti yapıcı. Görüşme olay demiyoruz ama Rus tarafı Ukrayna’nın tekliflerini dikkatle inceliyor. Ukrayna halkının kahramanca mücadelesi yeni bir güvenlik formatının lazım olduğunu gösteriyor. Böyle savaşların tekrarlanmaması için bu gerekli. Zelenski bunu yabancı ülkelerin cumhurbaşkanlarına devamlı söyleyerek bu konuda ilk adım atan oldu. Dünyaya çağrımız şudur, bugünkü güvenlik sistemi değişmeli.”

UKRAYNA’NIN GARANTÖR OLARAK GÖRMEK İSTEDİĞİ ÜLKELER

Ukrayna heyetinden David Arakhamia, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istediklerini söyledi.

Kiev yönetiminin garantör olarak görmek istediği diğer ülkeler ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Polonya, Kanada ve İsrail.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: HER TÜRLÜ KATKIYA HAZIRIZ

Cumhurbaşkanı Erdoğan heyetler görüşmeden önce yaptığı konuşmasında “Adil bir barışın kaybedeni olmayacağına inanıyoruz. Trajediyi durdurmak tarafların elindedir. Bir an önce barışın sağlanması herkesin faydasına olacaktır. Görüşmelerden artık somut sonuçlar alınması gereken döneme girildiğini düşünüyoruz. Dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeleri haberleri bekliyor. İşinizi kolaylaştıracak her türlü katkıya hazırız.” ifadelerini kullandı.

DÖRDÜNCÜ GÖRÜŞME

Rusya-Ukrayna heyetleri arasında şimdiye kadar yüz yüze üç görüşme yapıldı. İlki 28 Şubat’ta Ukrayna ile Belarus sınırında Çernobil bölgesine yakın yerde gerçekleşti. İkinci ve üçüncü yüz yüze temas 4 ve 7 Mart tarihlerinde bu sefer Polonya ile Belarus sınırına yakın Beloveş yerleşim birimi yakınında gerçekleşti. Ardından müzakereler videokonferans yoluyla devam etti. 14-21 Mart tarihleri arasında sayısı belirtilmeyen bir dizi videokonferans yapıldı. İstanbul’da yapılacak görüşme ise dördüncü yüz yüze temas sayılacak.

BAKANLAR ANTALYA’DA BULUŞMUŞTU

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba 10 Mart’ta Antalya Diplomasi Forumu’nda bir araya gelmişti. Dünyanın gözü savaşan iki ülke bakanının aynı masaya oturduğu bu toplantıya çevrilmişti.