İş göremezlik ödeneği nedir, nasıl alınır?

Geçici iş göremezlik ödeneği, çalışanların hastalık, analık iş kazası, meslek hastalığı durumunda raporlu olduğu dönemde gelir güvencesi sağlar. Emekli çalışanlar da geçici iş göremezlik ödeneği alır mı? Özel hastaneden alınan istirahat raporu geçerli midir? Geçici iş göremezlik ödeneğine esas günlük kazanç nasıl hesaplanıyor? İşe girdiği gün kaza geçiren ödenek alabilir mi?

Geçici iş göremezlik ödeneği rapor süresince Sosyal Güvenlik Kurumu’nca çalışana ödeniyor. Daha önce sigortalı olarak hiç çalışmamış ve işe girdiği gün iş kazası geçirip istirahat raporu alan da iş göremezlik ödeneği alabilir. Özel hastaneden alınan istirahat raporu geçerli olup, işverenin bunu kabul etme zorunluluğu bulunuyor. İş kazası, meslek hastalığı nedeniyle tedavi gören sigortalıya ilk günden, hasta olana da istirahatin üçüncü gününden itibaren ödeme yapılır.

Ayakta muayene olarak evinde istirahat edecek çalışana bir defada en çok 10 gün rapor verilebilir. Zatürre gibi ağır bir hastalık durumunda süre uzatılabilir, bir takvim yılında tek hekim tarafından ayaktan verilen tedavilerde verilecek istirahat süresi 40 günü geçemez. Raporlu günler kıdem tazminatına esas hizmet süresinde dikkate alınır.

Geçişi iş göremezlik ödeneği nedir, prim ödeme koşulu var mı?

“İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde” yasada belirtilen geçici iş göremezlik sürelerinde çalışanın gelir kaybını telafi için Sosyal Güvenlik Kurumu’nca ödeniyor. İş kazası ve meslek hastalığında ödenekten yararlanmak için belli bir süre prim ödeme koşulu aranmıyor. İlk defa sigortalı işe başladığı gün kaza geçiren çalışan geçici iş göremezlik ödeneği alabilir.

Hastalık, iş kazası, meslek hastalığı durumunda hangi süre aralığı içinde ödenek yatırılır?

Meslek hastalığı, iş kazası nedeniyle raporlu olanlara her gün için istirahatli olunan ilk günden itibaren ödeme yapılır. Hastalık durumunda da istirahatin üçüncü gününden itibaren ödenir.

Analık durumunda ödenekten yararlanma koşulları nelerdir?

Analık sigortası kapsamında raporun başladığı tarihte sigortalı olunması, doğumun canlı gerçekleşmesi gerekiyor. Sigortalı kadının doğumu durumunda hekimin vereceği rapora bağlı olarak doğumdan önceki, sonraki 8’er haftalık süre, çoğum gebelikte doğumdan öncesi 8 haftalık süreye 2 haftalık süre eklenerek çalışmadığı her gün için ödeme yapılır.

Emekli çalışanlar da geçici iş göremezlik ödeneği alır mı?

Emekli olup sosyal güvenlik destek primi yatırılarak çalışanlara iş kazası, meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanıyor. Hastalık ve analık sigortası hükümleri ise uygulanmıyor. Emekli çalışanlar iş kazası, meslek hastalığı nedeniyle tedavi döneminde geçici iş göremezlik ödeneği alabilir, ancak hastalık, analık nedeniyle alınan raporlar nedeniyle ödeme yapılmaz.

Bağ-Kur’lu esnaf da iş göremezlik ödeneğinden yararlanabilir mi?

Muhtarlar, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek, basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, gelir vergisinden muaf olup esnaf siciline kayıtlı olanlar, tarımsal faaliyette bulunanlar iş kazası, meslek hastalığı, analık durumunda ödenekten yararlanabilir. Bunun için genel sağlık sigortası ve prime ilişkin bütün borçların ödenmiş olması koşulu bulunuyor.

Özel hastaneden alınan istirahat raporu geçerli midir?

Özel hastaneden alınan rapor geçerli olup, işverenin kabul etme zorunluluğu bulunuyor. SGK ile sözleşmesi olmayan özel bir hastanede Bakanlıkça yetkilendirilen hekimin verdiği rapor da geçerli.

Geçici iş göremezlik ödeneğine esas günlük kazanç nasıl hesaplanıyor?

Meslek hastalığı, iş kazası durumunda iş göremezliğin başladığı tarihten öncesi 12 aydaki son 3 ay içinde prime esas kazançların toplamının bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanıyor. Analık ve hastalık halinde de benzer şekilde hesaplanıyor. Ancak son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık halinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemiyor.

Trafik kazası geçirip sakat kalanlar iş göremezlik tazminatı alır mı?

Sigorta şirketleri trafik kazasında sakat kalanlara tedavilerdi süresince geçici iş göremezlik tazminatı ödeyecek. Yeni düzenlemeyle sakatlı oranı, iş göremezlik süresi sağlık Kurulu raporu ile belirlenecek.

Maktu ücret ile çalışan işçilere raporun ilk günü için ücret ödemesi yapılır mı?

Maktu ücretle çalışan işçiler istirahatli, izinli olduğunda herhangi bir nedenle ücretlerinden kesinti yapılmaz. Örneğin maktu ücret alan işçi ay içinde 10 gün işe gelmemiş olsa dahi ücreti ve SGK primi 30 gün üzerinden ödenir. Rapor alınırsa çalışanın ücreti çalışmış gibi tam ödenir.

Raporlu olunan günler hizmet süresi hesabında dikkat alınır mı?

Kıdem tazminatı hesabında bu süreler dışlanır mı? Raporlu olunan günler kıdem tazminatına esas hizmet süresi hesaplanırken dikkate alınır. Ancak çalışanın rapor süresi ihbar süresini 6 hafta geçerse bu süre hizmet süresi hesaplanırken dikkate alınmaz. İş sözleşmesinin askıda olduğu süreler de kıdem süresinden sayılmaması gerektiğinden ücretsiz izinde geçen süreler kıdeme esas sürede dikkate alınmıyor.

Kaynak: Yeni Şafak