Kahramanmaraş depremi herkesi uyarıyor!

Mimar, Şehir Bilimci ve Yazar Mehmet Osmanlıoğlu Kahramanmaraş depremi sonrası kaleme aldığı “Kahramanmaraş Depremi Herkesi Uyarıyor” başlıklı yazısında depreme yönelik mesuliyet kavramı, binaların nasıl inşa edilmesi gerektiği, afetlerle mücadele, afet öncesi, afet esnasında ve afet sonrası yapılacakları anlattı. Ünlü mimar Osmanlıoğlu, “yerde minare boyundan yüksek bina gabarisine izin verilmemelidir. Nüfusu ülke genelinde homojen bir şekilde yayacak, küçük ölçekli yeni şehirler kurup, kalabalık şehirler seyreltilmelidir” dedi.

Işınsu Kaygusuz/The Anatolia Post- Ünlü Mimar, Şehir Bilimci ve Yazar Mehmet Osmanlıoğlu, Kahramanmaraş depreminin herkesi uyardığını dile getirdi. Deprem sonrası “Kahramanmaraş depremi herkesi uyarıyor!” başlıklı bilgilendirme yazısı kaleme alan Osmanlıoğlu, “İyi bir planlama ile kurulacak şehirlerde Anadolu kıtasında 1 milyar nüfus bahçeli tek katlı evlerde iskân edilebilir olduğundan arsa kıtlığı gerekçesiyle yüksek bina yarışından vazgeçilmeli” dedi.

Türkiye’de acilen şehirleşme planı yapılması gerektiğini dile getiren Osmanlıoğlu, “Ülke genelinde şehirleşme planları acilen yapılmalı ve nüfusu 30 bin ila 100 bin olan 250 adet yeni şehir acilen kurulmalı” önerisinde bulundu.

Osmanlıoğlu yazısında yapılacakları madde madde sıraladı.

-İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve diğer büyükşehirlerden yeni kurulacak şehirlere iç göç teşvik edilmeli

-Mülkiyet rejimi değiştirilerek yeni kurulacak şehirlerde konut arsaları -tapu verilmeden- 99 yıllık kullanım hakkı sağlanarak bila bedel verilmeli, tapu devri sınırlandırılarak kişi ve holdinglerin arsa spekülasyonundan haksız rantının önü kesilmeli.

-Sağlam zeminlere konumlanmayan şehirler bir plan dahilinde iskân edilebilir yerlere taşınmalı.

-Ülke genelinde gökdelen yapma yarışından vazgeçilerek yatay şehir kuralı 3 katı geçmeyecek şekilde uygulamaya geçirilmeli.

-Kamu yatırımlarının çarpan etkisiyle kıymetlenen arazi rantının tamamen devlete devredilebilmesi için gerekli kanuni düzenlemeler yapılmalı.

-Teknolojik ve bilimsel araştırmalar geliştirilerek, düşman ülkelerin yapay deprem ve afet saldırılarından korunma tedbirleri alınmalı.

-İçme suyu kaynakları ve tarım arazileri çok iyi muhafaza edilerek geleceğin stratejik alanları olan bu iki unsur sürdürülebilir temele oturtulmalıdır!

HEPİMİZ BİLGİ VE TECRÜBEMİZ ÇERÇEVESİNDE MES’ULÜZ!

Osmanlıoğlu,  Adapazarı Depremi sonrası cami projelerinde bodrum katta içinde hilti, kazma, kürek, seyyar lamba, megafon, vb kurtarma malzemelerinin yer alacağı “deprem acil yardım ünitesi”ni bina ihtiyaç programına koyduklarını ama buna ilgi gösterilmediğini savunarak şunları söyledi:

“Buna iltifat eden -neredeyse- hiç bir özel ve tüzel kişiye rastlamadım. Biz teknik adamlara (mimar ve mühendislere) düşen insanımıza bu kabil ihtiyaçların gerçekliğini bıkmadan usanmadan anlatıp benimsetmek olmalıdır. İnsanımızı kınamak, onları eleştirmek yerine yol gösterici olmak mesuliyetimiz var. Yatay yapılaşma, teknik kurallara uygun, sağlam zeminlerde bina yapma hususunun önemini de anlatıp kavratmak zorundayız. Ülke genelinde hepimizin devredilemez görevi var. Tüm camilerin bodrum katlarında deprem acil yardım ünitesi bulunma mecburiyeti getirilmeli, içinde bulunması gereken ekipmanları da DİB temin etmelidir.”

EN DAYANIKLI BİNA YAPIMI, OSMANLI AHŞAP ÇATKI SİSTEMİ

Ünlü Mimar ve Şehir Bilimci Osmanlıoğlu, “İnsanları deprem değil binalar öldürür” sözünü yineleyerek deprem sonrası tekniklere değil öncesindeki tedbirlere yönelinmesi gerektiğinin altını çekti. Osmanlıoğlu, “İnsanları deprem öldürmüyor. Ağır beton kitleleri altında ezilerek ölüyor insanlar. Deprem sonrası müdahale teknikleri geliştirileceğine, 2-3 katı geçmeyen evler, ahşap, çelik ve kerpiç gibi hafif malzemeden yapılar inşa etmeli ve yeni şehirleri sağlam zeminlerde konumlandırılmalıdır. Japon bilim adamlarına göre dünyanın depreme en dayanıklı bina yapım sistemi Osmanlı ahşap çatkı sistemidir” ifadelerini kullandı.

MİNARE BOYUNU GEÇMEYİN, NÜFUSU ÜLKE GENELİNE YAYIN

Osmanlıoğlu minare boyundan yüksek yapıların olmaması gerektiğini belirterek “Konutlar az eğimli yamaçlarda, kamu binaları düzlük zeminlerde yapılmalıdır. Hiçbir yerde minare boyundan yüksek bina gabarisine izin verilmemelidir. Nüfusu ülke genelinde homojen bir şekilde yayacak, küçük ölçekli yeni şehirler kurup, kalabalık şehirler seyreltilmelidir. Her aile için hayati ihtiyaç olan konut üzerinden rant devşirme yolları kapatılmalıdır” dedi.

İşte ünlü mimar, şehir bilimci ve yazar Osmanlıoğlu’nun kaleminden Afetlerle Mücadele’de atılması gereken adımlar

1-İNSAN, HAYAT VE SAĞLIK MESELELERİ

-Öncelikle deprem bölgesinden başlayarak, etkilenen tüm insanımızın psikolojik sorunlarını rehabilite edecek tedbirler almak.

-Sağlam olmayan zeminlerde ve yönetmeliklere uygun olmayan bina yapmak teknik olduğu kadar aynı zamanda ahlakî bir zaaftır. Bunu gidermek için milleti daha güçlü ve güvenilir bir cemiyete dönüştürecek şekilde eğitimi yeniden ele almak ve etkin-doğru kaynaklardan beslenecek dini- ahlaki eğitimi yaygınlaştırmak.

-İşi ve aile düzeni bozulan insanımızı yeniden ayağa kaldıracak maddi ve manevi tedbirleri almak.

-Deprem sonrası kimsesiz kalan çocuk, kadın ve yaşlılara sahip çıkmak.

-Deprem mağduru ve diğer sokak hayvanlarını rehabilite etmek.

-Salgın hastalık riskine karşı gerekli tedbirleri almak.

2-TEKNİK MESELELER

-Enkaz altındaki tüm vefat edenleri çıkarıp dini usullere uygun bir şekilde defnetmek.

-Şehirleri evrensel şehircilik ilkelerine göre, milletin gerçek ihtiyaç ve beklentilerini karşılayacak şekilde planlamak, devletçe milletin güvenini kazanacak adil bir imar politikasına yönelerek haksız rantın önüne geçmek.

-Çıkan molozların içinde işe yarar ev-iş eşyalarını ayıkladıktan sonra, çevre kirliliğine meydan vermeyecek şekilde uygun yerlere nakletmek ve içindeki demir ve diğer metallerle plastik malzemeleri ayırdıktan sonra şehirlerin imarında dolgu olarak kullanılabilecek kısmını depolamak, işe yaramaz kısmının üzerini toprakla tesviye ederek kapatmak.

-Ülke genelindeki (istisnaları hariç) tüm imar planlarını en fazla 3 katı geçmeyecek şekilde yörenin ihtiyacına göre tadil etmek.

-Kırsal bölge ve köylerde betonarme ve 2 kattan fazla bina izni vermemek, bu tür yerlerde ahşap, kerpiç veya çelik konstrüksiyondan yapılacak inşaatlara izin vermek.

-Bir plan dahilinde önümüzdeki 25 yılda tüm şehirlere hızlı tren hatları yapmak ve merkeze uzak bölgelerden gelen vatandaşın gün içinde şehir merkezindeki işini gördükten sonra kırsal bölge ve köylerde ikametini sağlayacak idari, teknik ve kanuni prosedürü hazırlamak.

-Öncelikle depremde yıkılan şehirlerimizden başlayarak, teknik incelemelerle iskan edilen alanların yerleşime uygun olmayan tüm bölgelerini tespit ederek, yeni sağlam zeminlere taşımak.

-Çıkarılacak bir kanunla bakanlıklar, belediye ve diğer kurumların imar planı yapma ve tadil etme yetkisini TBMM’ye devretmek ve yeni planları 50 yıl geçerli kılacak şekilde hazırlamak.

-Yeni ilke ve kurallara göre yerel ihtiyaçlar doğrultusunda ve sağlıklı ön çalışmalarla hazırlanacak altlıklar üzerinden vatandaşların taleplerini de göz önüne alarak imar planları hazırlamak.

-Kamu yatırımlarıyla aşırı değerlenerek haksız kazanca yol açan arazilerin değer artışını kamuya döndürecek kanuni düzenlemeler yapmak.

-Doğru bir planlama yöntemiyle Anadolu kıtasında 1 milyar insanın tek katlı bahçeli evlerde iskan edilmesi mümkün olduğundan, arsa kıtlığı gerekçesiyle yüksek bina yapma yarışından vazgeçmek.

-Nüfusu 1 milyonu aşan şehir nüfusunun seyreltilmesi için acilen ülke genelinde şehirleşme (imar) planları yapmak, 30.000-100.000 nüfuslu şehirlerden uygun arazilerde yatay şehir paradigması çerçevesinde 250 yeni şehir kurularak buralara kalabalık şehir nüfusunu gönüllü olarak transfer etmek.

-Yerleşme merkezi oluştururken; Konutların dik eğimli olmayan yamaçlarda, kamu binaları ve sosyal alanları da düzlük arazilerde konumlandırılmasına dikkat etmek.

-Yeni şehirleri kurarken içme suyu havzası, tarım ve orman arazilerini özenle muhafaza etmek

-Binaları ahşap, kerpiç ve çelik gibi hafif malzemeden ve az katlı yapmak.

-Teknolojik ve bilimsel yöntemlerle düşman ülkelerin suni afet ve tacizlerini önleyecek tedbirleri almak.

3-MÜLKİYET REJİMİNDE YAPILMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER

-Milleti üreterek kazanmak ve yükselmek anlayışına yöneltmek için hiçbir istihdam ve katma değer üretmeyen arsa ve arazi spekülasyonundan elde edilen rantın önüne geçmek üzere;

-Mülkiyet rejimi değiştirilerek yeni kurulacak şehirlerden başlayarak konut arsalarını belirlenecek kurallar çerçevesinde vatandaşa 99 yıllık kullanım hakkıyla bedelsiz kullanım hakkı vermek,

-Konut arsalarından satış ve devir işlemleri yapılamayacağından ruhsatsız inşaat yapılmasına ihtiyaç duyulmayacağı için spekülasyon ve kâr edilemeyeceği gibi, satılabilir diğer konutların piyasa fiyatlarını da dengeleyecek unsur haline getirmek

-OSB gibi üretim ve sanayiye yönelik arsaların da OSB mülkiyetinde kalarak bedelsiz sanayiciye tahsis edilmesiyle yine aynı şekilde 99 yıllığına kullanma hakkı verilmesiyle arsa spekülasyon ve rantının önünü geçmek,

-Önceden tapu almış hak sahiplerini de yeni mülkiyet rejimine katılmaya yöneltecek teşvik tedbirleri almak

4-AFET ÖNCESİ, AFET ESNASINDA VE AFET SONRASI YAPILACAKLAR

-Deprem, sel, savaş gibi afet ve olağanüstü hallerde alınacak tedbirleri planlamak;

-Krizi yönetecek, enformasyonu sağlayacak otorite merkezini kurumsallaştırmak ve yetkili kılmak.

-Teknik malzeme envanteri hazırlamak ve temin etmek.

-Sürekli teknik ekip eğitimi yapmak ve kullanılacak ekipmanı hazırda tutmak.

-Olağanüstü hallerde haberleşme, ulaşım, sağlık ve gıda temin planları yapmak.

-Profesyonel ve gönüllü ekipleri sahada koordine edecek merkez ve birimleri önceden planlayarak hazır bulundurmak.

-İnsanları deprem ve afetler konusunda eğiterek depremde ve sonrasında yapılacaklar hususunda bilinçlendirmek.

-Olağanüstü hallerde ülke, mal ve can güvenliğini muhafaza edecek birimleri kurmak ve yönetmek.

-İhtiyaç duyulacak insan, malzeme ve gıda listesini tek merkezden yöneterek her şeyi gerektiği kadar temin edip, dağıtmak.

-Yılda en az iki kez tatbikat yaparak bilgi ve tecrübeyi canlı tutmak.

-Yurt dışından gelecek yardımlar için ayrı bir birim oluşturup, kontrollü bir şekilde bu yardımları koordine etmek, başka maksatla yapılacak olumsuzluklara yer vermemek.

-Bu tür olağanüstü dönemlerde haberleşme ve bilgi akışını kontrol altında tutarak, kötü maksatlı yıkıcı faaliyet ve dezenformasyonlara fırsat vermemek.

-Afet sonrası artan malzemenin envanteri yapılarak ihtiyaç sahiplerine dağıtarak kullanım dışı kalmasına müsaade etmemek.

Mimar, Şehir Bilimci ve Yazar Mehmet Osmanlıoğlu.

Mimar Şehir Bilimci ve Yazar Mehmet Osmanlıoğlu kimdir?

1961 yılında tüccar bir babanın dördüncü oğlu olarak Bayburt’ta doğdu. İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde mimarlık ve şehircilik eğitimi alarak 1982’de “mimar” unvanını aldı. Halen abidevî mimari ve özelde cami mimarisi üzerinde yoğunlaşan meslekî faaliyetlerine yurt içi ve yurt dışında devam etmektedir. Osmanlıoğlu, 39 yıllık meslekî tecrübesiyle uluslararası düzeyde proje ve danışmanlık hizmetleri vermiş, alanında önemli yeri olan bir mimar ve yazar olup, evli ve 11 çocuk sahibidir.