Los Angeles 2028 Olimpiyatları’ndan kâr etmeyi amaçlıyor

Olimpiyatlar çoğu ülke için finansal fırsat olarak görülüyor. NYT’ye göre 2028 Olimpiyat Oyunları Los Angeles’ın üçüncü olimpiyatı olacak ancak mali açıdan en kârlı olan 1984’teki başarıyı tekrarlaması zor olacak

Paris Olimpiyatları da ne? Los Angeles şimdiden ileriye bakıyor. Şehir 2028 Yaz Oyunları’na ev sahipliği yapmaya hazırlanırken, inşaat ekipleri yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlamak üzere bölgenin altyapısını güçlendirmek için yarışıyor.

Üç ana proje (raylı sistemin genişletilmesi, havaalanının yenilenmesi ve beş spor dalının yarışma alanı olacak şehir merkezindeki kongre merkezinin yenilenmesi) bölge üzerinde kalıcı etkilere sahip olacak. Projeler, federal ve şehir fonlarının yanı sıra havalimanı ücretlerinden oluşan bir karışımla finanse ediliyor. Ayrıca oyunlar süresince turistlerin harcayacağı paralar da söz konusu.

Şehir; olimpiyatları bir gider değil, gelir kaynağı olarak görüyor ve şimdi bunun bir savurganlık olabileceğini söyleyen şüphecileri çürütmek zorunda. Los Angeles’ın olimpiyatlara ev sahipliği yapmaya hak kazanmasından iki yıl sonra, 2019’da, dönemin Belediye Başkanı Eric Garcetti şehrin 1 milyar dolar kâr etmesini beklediğini söylemişti.

Bass için bir fırsattan daha fazlası

Mevcut Belediye Başkanı Karen Bass için olimpiyatlara ev sahipliği yapmak, Hollywood ve Venice Plajı gibi tanıdık cazibe merkezlerini sergilemek için bir fırsattan daha fazlası. Bu aynı zamanda ziyaretçilerle şehir genelindeki küçük işletmeler arasında bağlantı kurmakla da ilgili. Bass bir röportajında “Başarıyı belirleyen şey herkesin faydalanmasıdır. Küçük Bangladeş’i, Küçük Etiyopya’yı ve Küçük Ermenistan’ı bilmeleri gerekiyor” dedi. Olası olumsuzluklar sorulduğunda Bass, aklına sadece bir tane gelebileceğini ve bundan kaçınmaya kararlı olduğunu söyleyerek “Olimpiyatların ekonomik açıdan olumlu olduğundan ve Los Angeles şehrinin ekonomik bir darbe almadığından emin olmalıyız” dedi.

Mali açıdan en başarılı olimpiyattı

Los Angeles’ta düzenlenen 1984 Olimpiyatları, etkinlikler için büyük ölçüde mevcut tesisler kullanıldığından, mali açıdan en başarılı modern Yaz Oyunları’ndan biri olarak kabul ediliyor. Ancak bu başarının tekrarlanması zor olacak. Virginia Tech’te spor ve işgücü ekonomisi üzerine araştırmalar yapan profesör Jadrian Wooten, olimpiyatlara ev sahipliği yapmaya hevesli politikacılar tarafından sıklıkla vaat edilen parasal faydaların (altyapı iyileştirmeleri, turizmde artış ve yeni iş imkanları) sıklıkla abartıldığını söylüyor. Wooten, “Destekçiler genellikle olimpiyatları ekonomik bir yatırım olarak lanse etseler de, bu daha çok pahalı bir partiye benziyor” dedi.

7 milyar dolarlık bütçe

Oyunları düzenleyen özel grup LA28’in, açılış ve kapanış törenleri de dahil olmak üzere etkinliklerin düzenlenmesiyle ilgili masrafları karşılamak için yaklaşık 7 milyar dolarlık bir bütçeye sahip olduğu tahmin ediliyor. Kentin 2028 Oyunları’na ev sahipliği yapma çabalarının bir parçası olarak, Los Angeles yetkilileri ve California milletvekilleri, bütçeyi aşan herhangi bir masraf için vergi mükelleflerini kancaya takarak mali bir destek görevi görmeyi kabul etti. (Şehir ilk 270 milyon doları, eyalet ise sonraki 270 milyon doları karşılamayı kabul etti. Los Angeles daha sonra ek maliyet aşımlarından sorumlu olacak).

Pek çok olimpiyatın bütçesi aşıldı

Oxford Üniversitesi’nin olimpiyat maliyetleri üzerine yaptığı bir araştırmaya göre, 2021’de pandemi nedeniyle ertelenen Tokyo Oyunları toplam 14 milyar dolar ile bütçenin yaklaşık %128 üzerinde gerçekleşti. 2016’daki Rio de Janeiro Oyunları, bugüne kadarki en pahalı Yaz Olimpiyatları olan 24 milyar dolara mal oldu ve bütçenin %352 üzerinde gerçekleşti. Wooten, Los Angeles’ın geçmişten aldığı dersi takip etmesi halinde oyunlardan ekonomik olarak faydalanma şansının yüksek olduğunu söyledi: Sürdürülebilirliği vurgulamak ve sıfırdan tesis inşa etmekten kaçınmak.

LA28’in sponsorluklar, bilet satışları, küresel televizyon hakları ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nden gelen ödemelerle karşılama sözü verdiği fiyat etiketine rağmen, grup oyunları yerel ekonomi için bir talih kuşu olarak lanse etti. Oyunların düzenlenme maliyetinden ayrı olarak (ve belki de daha stratejik bir ekonomik öneme sahip olarak) başta ulaşım olmak üzere altyapıya yapılacak daha büyük ve paralel bir yatırım söz konusu.

80 milyon dolarlık federal fon

Geçtiğimiz ay 1932 ve 1984 olimpiyatlarının odak noktası olan Los Angeles Memorial Coliseum’un dışında bir basın toplantısı düzenleyen Bass, şehrin sıfır emisyonlu otobüsler ve bunlar için elektrikli şarj altyapısına harcanmak üzere yaklaşık 80 milyon dolarlık federal fon sağladığını duyurdu. Bass, ABD Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg ile birlikte yaptığı açıklamada “Tüm etkinliklere hazırlanmak için çok çalışıyoruz” dedi ve şehrin Los Angeles’a istihdam getirecek sürdürülebilir bir şekilde dünyaya ev sahipliği yapmaya hazırlandığını sözlerine ekledi.

Los Angeles County Metropolitan Ulaşım İdaresi, Los Angeles California Üniversitesi kampüsü yakınlarındaki şehir merkezinden batı yakasına uzanan bir tren yolu da dahil olmak üzere otobüs ve demiryolu hatlarını genişletmek için 20 milyar dolar harcadı. Los Angeles Uluslararası Havaalanı, merkezi terminal alanını raylı ulaşıma bağlayan otomatik bir insan taşıyıcı ve yeni bir kiralık araç tesisinin eklenmesini içeren 14 milyar dolarlık bir estetik operasyon alıyor.

1984 Oyunları kâr getirdi

Mart ayında bölge, oyunlar öncesinde altyapı ve ulaşım iyileştirmeleri için 900 milyon dolarlık federal fon aldı. Geçen ay da Los Angeles Belediye Meclisi, kongre merkezinin genişletilmesine yönelik ön tasarım çalışmaları için 54 milyon doları onayladı. Yetkililere göre, çoğu etkinliğin Coliseum, Rose Bowl Stadyumu ve UCLA’nın basketbol arenası olan Pauley Pavilion gibi mevcut tesislerde düzenlendiği 1984 Oyunları 223 milyon dolar (bugünün parasıyla 670 milyon dolar) kâr getirdi. NOlympics LA adlı yerel bir grubun üyesi olan Eric Sheehan, Oyunların soylulaştırmayı hızlandıracağını ve bölgenin uzun süredir devam eden evsizlik sorununu daha da kötüleştireceğini iddia ederek, ev sahipliğinin eksilerinin artılarından çok daha ağır bastığını söyledi.

İki şehir daha cazip

Pek çok oyun öncesinde ortaya çıkan balon bütçeler ve son dakika lojistik mücadeleleri göz önüne alındığında, bazı uzmanlar olimpiyatların daimi ev sahibi olarak iki şehir seçmesi gerektiğine inanıyor: Biri yaz diğeri kış için. Smith College’da profesör olan ve olimpiyatların ekonomisi hakkında kitaplar yayınlayan Andrew Zimbalist, böyle yapmanın daha fazla ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik yaratacağını söyledi. Altyapısı ve mevcut tesisleri göz önüne alındığında, “Los Angeles Yaz Oyunları için bariz bir seçim olacaktır” dedi.