ODTÜ’de yapay zeka merkezi kuruluyor

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, yapay zekayla ilgili ODTÜ’de bir hub oluşturmak üzere çalışmalara başladıklarını duyurdu.

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, üniversitenin yürüttüğü çalışmalar ve üniversite adaylarının tercih dönemine ilişkin soruları yanıtladı.

ODTÜ’nün son 3 yılda hem Quacquarelli Symonds (QS) hem de THE sıralamalarında aldığı başarılı sonuçların yansımalarını ulusal ve uluslararası alanda gördüklerini belirten Kök, özellikle başarı sıralamasında ilk binde yer alan öğrenciler tarafından tercih edilme oranlarında artış gözlemlediklerini söyledi.

Kök, ODTÜ’deki Ar-Ge kültürünün ivme kazandığını belirterek, “Geçen hafta Cumhurbaşkanı Yardımcımızın teşrifleriyle açtığımız araştırma parkı da aslında araştırma ekosistemimize verdiğimiz önemi gösteriyor. Bunun, bundan sonra Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ndeki araştırmalara da bir yön vereceğini düşünüyorum” dedi.

Tercih dönemindeki üniversite adaylarına tavsiyelerde bulunan Kök, şunları söyledi:

“Tercih yapacak öğrencilerimizin aslında çok uzun bir süreci göz önüne alarak karar vermeleri lazım. Buradaki önemli konu şu; gerçekten kendilerini mutlu hissedecekleri ve kendi özelliklerini de işin içine alarak bir seçim yapmaları gerektiğini düşünüyorum. Üniversite de ön planda ama seçecekleri bölüm de önemli. Bölümü belirledikten sonra aldıkları puana göre üniversiteleri de seçmeleri gerekiyor. Buradaki en önemli parametrelerden biri seçecekleri üniversitenin araştırmaya, eğitime, topluma, hizmete ne kadar önem verdiği, akademik kadrosu, uluslararasılaşmada hangi düzeyde, özellikle girdikleri üniversitelerin uluslararasılaşmaya bakma boyutları nasıl, yurt dışında bir dönem ya da iki dönem lisans eğitimleri zamanında eğitim alabiliyor mu, bunların hepsini bir araya getirip ondan sonra ortak bir karar verip tercihlerini belirlemelerini öneriyorum.”

ODTÜ’ye geçen yıl ilk binden 251 öğrenci aldıklarını vurgulayan Kök, üniversitenin sadece mühendislikle öne çıkmadığını, diğer fakültelerde de yüzde 1’lik ve yüzde 2’lik dilimlerden başarılı öğrencilere eğitim verdiklerini söyledi.

Kök, üniversitelerini seçmek isteyen adayların, eğitim görmek istedikleri bölümleri çok detaylı incelemeleri gerektiğini anlattı.

Uzun bir aranın ardından bu sene Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümüne 25 öğrenci alınacağını bildiren Kök, “Sadece lisansüstü seviyede devam ediyordu. Ancak özellikle yabancı dil bilen sporcularımızın yetiştirilmesi bağlamında tekrar lisans eğitimine dönüş yaptık” diye konuştu.

“Bazıları kendi şirketlerini kurma aşamalarına geliyor”

Rektör Kök, üniversitede kapsamında yürütülen havacılık ve uzay çalışmalarıyla ilgili de bilgi verdi.

Türkiye’de ve dünyada son dönemde uzay çalışmalarının çok farklı aşamalara ulaştığını ifade eden Kök, üniversitede havacılık ve uzay mühendisliği bölümünün olduğunu ve son yıllarda en çok tercih edilen bölümler arasına yerleştiğini belirtti.

Bölümün disiplinlerarası olduğunu vurgulayan Kök, çok farklı derslerin verildiği bir bölüm olması dolayısıyla değişik alanlarda iş imkanlarının bulunduğunu aktardı.

Ankara’da savunma sanayi sektörünün geliştiğini, bundan dolayı mezunların çok rahat iş imkanı bulabildiğini belirten Kök, “Havacılık ve uzay mühendisliği başta olmak üzere bazı bölümlerin son sınıf öğrencilerinin Ankara’daki savunma sanayi şirketlerinde çalışmalarına imkan sağlıyoruz ki hem stajyer mühendis olarak çalışsınlar hem de bitirdikten sonra tercih ederlerse bir iş imkanı da olsun” dedi.

Kök, Türkiye’deki ilk Teknokent olan ODTÜ Teknokent’te şu anda 13 bin personel çalıştığını, bunun 10 bin 800’ünün Ar-Ge personeli olduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:

“Oradaki şirketlerin çok büyük bir kısmı ki 400’den fazla Ar-Ge şirketi var, savunma sanayi ağırlıklı çalışan. Bu şirketler öğrencilerin stajlarını yapabilme imkanları da sağlıyorlar. Buradaki start-up ve teknoloji firmaları öğrencilerimize girişimcilik ve inovasyon konularında da destek sağlamaktadır. Öğrencilerimizin bölümlerinde ve staj dönemlerinde edinecekleri bilgi ve becerilerle, kendi projelerini geliştirme ve girişimcilik ekosisteminde yer alma olanaklarına sahip oluyorlar ve bazıları kendi şirketlerini kurma aşamalarına geliyor. Dolayısıyla eğitimi ve araştırmayı Teknokent sayesinde tamamlayan bir eğitim de öğrencilerimize sağlıyoruz.”

Ayrıca ODTÜ Teknokent’te havacılık ve uzay alanında çalışan şirketlerin çok farklı araştırmaları olduğunu anlatan Kök, TÜRKSAT-6A haberleşme uydusu ve İMECE yer gözlem uydusu projelerinin yanı sıra uydu görüntülerinin işlenmesi ve yorumlanması, yapay zeka ile hassas tarım uygulamalarının geliştirilmesi, ilk yerli sonda roketinin başarıyla uzaya gönderilmesi için yapay zeka alanındaki çalışmalar ve doğal afetlerden müsilaj gibi çevre sorunlarına kadar birçok alanda araştırmaların devam ettiğini belirtti.

“2,6 milyon avroluk ERC projesi aldık”

ODTÜ Rektörü Kök, tamamen ODTÜ’lü öğrenciler tarafından yapılacak ilk küp uydu projeleri olan METUCube çalışmalarına da değindi.

METUCube’ün, öğrencilere Küçük Uzay Sistemleri Laboratuvarı’nda küçük uyduların tasarlanması, inşa edilmesi ve idare edilmesinde uygulamalı deneyimler kazandırdığını ve projenin Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütünce (APSCO) desteklendiğini bildiren Kök, “Bu projenin aynı zamanda afet sonrası izleme ve erken afet tahmin olasılığı yeteneklerini de öğrencilerimize kazandırdığını paylaşmak isterim” dedi.

Kök, uzay ve havacılık alanındaki bir diğer proje olan KuTadGu projesiyle de alçak dünya yörüngesi kullanılarak milli radyasyon ölçme tasarımı başta olmak üzere bunların analiz ve üretiminin yapıldığını; projenin, bu amaçla Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nden (CERN) destek alınan ilk çalışma olduğunu söyledi.

Üniversitedeki araştırma merkezinde yer alan laboratuvarlardan ODTÜ İVMER dahilinde parçacık radyasyonu testleri oluşturma çalışmalarının devam ettiğini belirten Kök, “Bunlar uzaya gönderilecek ve daha sonra nükleer radyasyon dedektörleri, güneş hücre görüntüleme araçları ve özel üretilmiş radyasyon testi elektronik malzemelerinin de test edilmesi bu bağlamda gerçekleştirilmiş olacak” dedi.

Son dönemde gururlandıkları bir proje daha olduğunu aktaran Kök, “İleri düzey European Research Council (ERC) araştırma desteği kapsamında 2,6 milyon avroluk bir bütçeyle desteklenen ERC projesi aldık ve projenin başlığı da ‘Go Space’. Dolayısıyla havacılık ve uzayda geldiğimiz noktada ileri düzey ERC projesi alarak uluslararası alanda üniversitemizi ve ülkemizi ön plana getirdiğimizi de paylaşmak isterim” ifadelerini kullandı.

Go Space’in uzay araştırmalarında çığır açacak yenilikçi teknolojiler ve bilimsel keşifler yapmayı amaçlayan geniş kapsamlı bir proje olduğunu belirten Kök, uzayda kullanılacak yeni malzemelerin geliştirilmesi, yenilikçi enerji çözümleri, uzayda yaşamın biyolojik etkileri, yüksek hızlı iletişim teknolojileri ve otonom uzay araçları gibi konuların araştırılacağını, ayrıca Mars ve diğer gezegenlere yönelik insanlı ve insansız görevler planlanarak gezegen keşifleri yapılacağını ifade etti.

“Bu alan gelecek yılların alanı”

Rektör Kök, Yükseköğretim Kurulunun bu sene ilk kez açtığı yapay zekaya ilişkin bölümleri de değerlendirdi.

YÖK’ün yapay zekayla ilgili yeni bölümler açmasının Türkiye’nin teknoloji ve inovasyon kapasitesini artırmak için atılmış önemli bir adım olduğunu ifade eden Kök, bu bölümlerin ülkenin dijital dönüşüm sürecine katkıda bulunacak nitelikli iş gücü yetiştirilmesine olanak sağlayacağını ve uluslararası alanda rekabet gücünü artıracağını ifade etti.

Kök, “Geçen yıl bilgisayar mühendisliği bölümümüzü tercih eden 110 öğrencinin hepsi ilk 800’den üniversitemize girdi. Bu yıl da kontenjanımız 5 arttı ve bilgisayar mühendisliğinde yine aynı başarıyı sağlayacağımızı düşünüyorum. Çünkü gerçekten bu alan gelecek yılların alanı” dedi.

“Bu süreçte öncü bir rol alacağız”

ODTÜ’de yapay zekanın her alanda kullanılacağını göz önünde bulundurarak eğitim programlarını güncellediklerini ifade eden Kök, öğrencilerin yapay zeka teknolojilerini gerçek dünya problemleri üzerinde uygulayabilmeleri için ilgili kuruluşlar ile staj ve proje ortaklıkları kurulmasına yönelik teşvik edici programlar oluşturduklarını belirtti.

Yapay zekayla ilgili ODTÜ’de bir hub oluşturmak üzere çalışmalara başladıklarını vurgulayan Kök, “Ön çalışmalarımızı yaptık. Bu alandaki uluslararası kuruluşlarla ortak çalışmalarımız devam ediyor. Bu konuyla ilgili çalışmalarımızı yaklaşık bir yıl içinde basınla paylaşacağız” dedi.

Yakın zamanda yayınlanan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Eylem Planı doğrultusunda yerli ve milli teknolojilerdeki yapay zeka uygulamalarında ODTÜ olarak üzerlerine düşen her şeyi yapmaya hazır olduklarını belirten Kök, şöyle konuştu:

“Biliyorsunuz bu eylem planında bakanlıklara, YÖK’e, TÜBİTAK’a ve üniversitelere düşen farklı görevler var. ODTÜ, Türkiye Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Eylem Planı’na yapacağı katkılarla, yapay zeka alanında ülkenin bilimsel ve teknolojik kapasitesini artırmayı hedeflemektedir. Bu alanda ileri araştırma merkezleri kurarak ve mevcut merkezleri güçlendirerek yapay zeka projelerini destekleyecek, farklı disiplinlerde yapay zeka dersleri ve lisansüstü programları sunarak öğrencilere ve araştırmacılara gerekli bilgi ve becerileri kazandıracağız.

Kendi oluşturacağımız hub üzerinden bu süreçte ulusal ve uluslararası boyutta katkı vermeye ve yer almaya devam edeceğimizi paylaşmak istiyorum. Oluşturma süreci devam eden ve içerisinde mühendislik fakültesi dışında diğer disiplinlerin de yer aldığı, araştırmacılarımızın, öğretim üyelerimizin oluşturduğu bu hub süreci içerisinde yerli ve milli teknolojilere elimizden gelen tüm katkıyı vermeye devam edeceğiz. Böylece bu süreçte öncü bir rol alacağız. Bu kapsamlı yaklaşım, ODTÜ’nün yapay zeka alanında öncü bir rol üstlenmesini ve Türkiye’nin bu alandaki rekabet gücünü artırmasını sağlayacaktır.”