Sansür mü yanlış bilgilendirme ile mücadele mi?

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Günümüz medya ortamının en büyük sorunu yanlış bilgilendirme denilse de aslınsa bundan daha büyük bir sorun var. O da yanlış bilgilendirme ile mücadele kılıfı altında uygulanan sansür…

Aspen Enstitüsü’nün Bilgi Bozukluğu Komisyonu geçtiğimiz günlerde bir dizi sosyal sorun için yanlış bilgilendirmeyi suçlayan bir rapor yayınladı. Raporda dezenformasyonun diğer tüm krizleri şiddetlendiren bir kriz olduğunun altı çizildi.

Rapora göre, dezenformasyon herhangi bir sağlık krizini daha ölümcül hale getiriyor, iklim değişikliğine tepki süremizi yavaşlatıyor, demokrasiyi zayıflatıyor, ırkçı, etnik ve toplumsal cinsiyet saldırılarının sorun olarak değil çözüm olarak görüldüğü bir kültür yaratıyor. 

Yine rapora göre “yanlış bilgi  ve dezenformasyon, toplum olarak en kötü sorunlarımızı daha da kötüleştirmek için bir güç çarpanı haline geldi. Her gün yüz milyonlarca insan yalanlarla dolu bir dünyanın bedelini ödüyor.”

İyi bilgi projesinin amacı ne?

Durum böyle olunca George Soros ve Reid Hoffman gibi yatırımcılardan 65 milyon dolarlık destek alan “İyi Bilgi Projesi”nin sahte haberler ve yanlış bilgilendirme ile mücadele etmek için mi yoksa sansür için mi kurulduğu merak konusu oldu.

Bu oluşum “Geleneksel medya başarısız oluyor. Dezenformasyon gelişiyor. Yeni bir medya türünün zamanı geldi” fikrinden hareket ediyor. Proje Tara Hoffman tarafından yönetiliyor. Hoffman da Amerikan kamuoyunun yakından tanıdığı bir isim.

Öte yandan Harvard Üniversitesi’ndeki Shorenstein Merkezi, haber merkezlerini yöneten üst düzey yöneticilerin yanlış bilgilendirme ve medya manipülasyonuyla mücadele etmelerine yardımcı olmak için büyük medya yöneticileriyle bir dizi toplantıya ev sahipliği yapıyor.

Ancak…

Mücadele sansüre kılıf mı?

Dezenformasyona karşı yürütülen bu sistemli mücadele beraberinde yeni bir sorun da doğurdu. O da SANSÜR.

Dezenformasyonu önleme çalışmaları sırasında bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde belli başlı haberler bu kapsama sığdırılıp sansür tüm zorbalığıyla işletildi.

Trump’a uygulanan sansür

En yakın ve bilinen örnek ise, ABD eski başkanı Donald Trump olarak gösterilebilir. Sosyal medya sayfaları kapatılan Trump dilsiz ve sessiz bir figür haline dönüştürüldü. Söylediklerinin gerçekliği tartışılsa bile bilinçli bir şekilde Trump’a sansür uygulanıyor.

Öte yandan LinkedIn”in kurucu ortağı Reid Hoffman, Aspen Enstitüsü’nün Bilgi Bozukluğu Komisyonu’nun finanse edilmesine yardımcı olmak için milyonlarca dolar vaat ediyor.

Ancak Aspen Enstitüsü’nün komisyonu, yanlış bilgilendirme çabalarına aktif olarak katılan birkaç kişiyi de içeriyor. Örneğin komisyonun danışmanlarından Yoel Roth 2020 ABD Başkanlık seçimlerinden hemen önce Hunter Biden’in çalındığı iddia edilen dizüstü bilgisayarı hakkındaki haberin New York Post’ta yayınlanmasını engelleyen Twitter yöneticisiydi. Biden’in bilgisayarında ailenin ve babasının başını ağrıtacak pek çok gizli bilgi daha sonra ortaya saçıldı. Öncesindeki engellemenin amacı ise bariz: Biden’in başkan olma şansını korumak…

Yani aslında “Eşik bekçileri” bilgi kirliliğini önlemeye çalışmanın yanında sansür mekanizmasını da çıkarları doğrultusunda çalıştırıyor.

Amerikan kamuoyu ve medyasında bu örnekleri çoğaltmak çok kolay. Çünkü artık dezenformasyon engellenecek doğru yaklaşımında sansüre geçiş oldukça kolaylaştı. Ki zaten yanlış veya eksik bilgilendirme yeni bir şey değil. Propaganda, siyasi kirli numaralar ve kasıtlı yalanlar bir süredir bizimle birlikte. Dönemin ABD Başkanı Barack Obama’nın yardımcılarından Ben Rhodes’un, Obama’nın İran nükleer anlaşmasının ayrıntılarıyla ilgili yalanları yaymak için medyada bir “yankı odası” yaratma konusunda övünmesi çok uzun zaman önce değildi.

Yaygınlaşan sosyal medya platformlarının ölçeği ve hızı sayesinde yanlış bilgilendirmenin daha büyük önem kazandığı da doğru. Ancak yanlış bilgilendirme konusundaki yeni hareket, hareketin ana aktörleri hakkında şüphe etmeyi de beraberinde getirmeli.