Türkiye’nin kayıp uzay devrimi: Feydamid Projesi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

1978’de Hataylı mühendis Fevzi Yertut’un öncülüğünde geliştirilen Feydamid Projesi, Türkiye’nin kendi “uçan daire”sini yapma hayalini kurduğu sıradışı bir uzay girişimiydi. Ancak proje, yeterli destek bulamayınca tarihin tozlu raflarına karıştı

Uçan daire hayaliyle başlayan yolculuk

1978 yılında Hataylı mühendis Fevzi Yertut ve ekibi, dünyada eşi benzeri olmayan bir hava aracı geliştirmek için kolları sıvadı.

Feydamid Projesi, kanatsız, bağımsız uçabilen ve hem atmosferde hem de uzayda hareket edebilen bir araç üretmeyi hedefliyordu.

Midan adını verdikleri bu araç, klasik yakıt sistemleri yerine tamamen yeni bir güç kaynağıyla çalışacaktı.

Balem Motoru ve bilinmeyen fizik yasası

Fevzi Yertut’un geliştirdiği Balem Motoru, yakıt yerine “hareketli elektron enerjisi” kullanıyordu.

İddialara göre araç, saatte 40 bin kilometre hıza ulaşabilecek, uzay boşluğunda ise 200 bin km/saat gibi inanılmaz bir hızla yol alabilecekti.

Proje aynı zamanda, “Dörden Olayı” adını taşıyan ve ekip dışında kimsenin bilmediği bir fizik kuralına dayanıyordu.

Bu gizemli sistem, projenin bilim çevreleri tarafından kuşkuyla karşılanmasına neden oldu.

Kamuoyunda heyecan, destek kanadında sessizlik

Feydamid Projesi, o dönemde medyada geniş yankı buldu ve halk arasında büyük bir heyecan yarattı.
Ancak projeye devlet kurumlarından, akademik çevrelerden ve özel sektörden beklenen destek bir türlü gelmedi.

Bilimsel açıklamaların yetersiz kalması, projenin ciddiyetinin sorgulanmasına yol açtı.
Mali kaynak bulunamayınca, Türkiye’nin yerli uzay aracı hayali yarım kaldı.

İlham veren bir hikâye olarak kaldı

Bugün Feydamid Projesi, Türkiye’nin havacılık ve uzay tarihindeki en yenilikçi ama en az bilinen girişimlerinden biri olarak hatırlanıyor.

Fevzi Yertut’un bu büyük hayali, imkânsız gibi görünenin peşinden gitmenin ve bilimin sınırlarını zorlamanın bir simgesi hâline geldi.