UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne geçen yıl kabul edilen “Ayvalık Endüstriyel Peyzajı”, zeytinyağı fabrikaları, sabunhane yapıları ve depolar gibi kentsel mimariyi biçimlendiren zeytin endüstrisine dayalı peyzajı kapsıyor.

Madra Dağı, Gömeç ve Altınova ile sınırlanan bu özgül coğrafyada, yüzlercesi 500 yaşın üzerinde 2 milyon ağaçlık zeytin ormanına sahip Ayvalık, 19. yüzyılda zeytine dayalı endüstrinin Anadolu’nun batısında geliştirildiği bir kent olarak öne çıkıyor.

Anadolu’da 19. yüzyılda zeytine dayalı endüstrinin geliştiği bir kent olarak öne çıkan Ayvalık’ın UNESCO yolundaki tarihi zeytinyağı fabrikalarının oluşturduğu endüstriyel peyzajı, milyonlarca turisti ülkeye çekecek. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne geçen yıl kabul edilen “Ayvalık Endüstriyel Peyzajı”, zeytinyağı fabrikaları, sabunhane yapıları ve depolar gibi kentsel mimariyi biçimlendiren zeytin endüstrisine dayalı peyzajı kapsıyor. ( Suat Salgın – Anadolu Ajansı )

“Şimdi hedefimiz kalıcı listeye girebilmek”

Ayvalık Belediye Başkanı Rahmi Gençer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ayvalık’ın geçmişteki en önemli ekonomik işi olan zeytin ve zeytinyağı üretimini günümüzde de sürdürdüğünü belirtti.

Gençer, ilçenin sınırları içinde 2 milyon civarında zeytin ağacı bulunduğunu, bu ağaçların, zeytin bahçelerinin, söz konusu endüstriyel mirasın ham maddelerini ürettiğini belirterek, “Biz bu başlıkla UNESCO sürecini başlattık. Böylelikle de Ayvalık Endüstriyel Mirası başlığıyla geçici listeye alındık. Şimdi hedefimiz kalıcı listeye girebilmek. Tabii ki Ayvalık’ın bu yoldaki yol haritasını çizip, hem Ayvalık’ın 2006 adet tescilli tarihi taş binalarının yanı sıra zeytin ağaçlarımızın korunmasıyla, geçmişten bugüne sürdürülebilen zeytincilikle, kültürel değerlerimizi dünyaya doğru anlatabilmeyi hedefliyoruz.” diye konuştu.

UNESCO sürecini tek başlarına değil, birçok üniversitenin gönüllü akademisyenleri ve belediye bünyesindeki UNESCO Ofisi’yle birlikte yürüttüklerini anlatan Gençer, bu yönde önlerinde uzun bir yol olduğuna işaret etti.

“Çizdiğimiz yol ve yol haritamız belli”
Gençer, öncelikle Ayvalık halkına süreç hakkında çalıştaylar ve eğitimlerle bilgi aktarmaya çalıştıklarını, bunu yaparken kendilerinin de bilgilerini pekiştirdiklerini vurgulayarak, “Çizdiğimiz yol ve yol haritamız belli. Bu çalışmalar kapsamında Ayvalık’ımız tabiat parklarıyla, zeytin ağaçlarıyla, tarihi ve kültürel değerleriyle korunacak. Bunu yaparken de ilçemizin içindeki kültürü de korumamız lazım. Hedefimiz budur.” ifadelerini kullandı.

Ayvalık’ın, kalıcı listeye girmesi halinde dünya tarafından kültürel anlamda resmen tanınmış olacağını vurgulayan Gençer, şöyle devam etti:

“Ayvalık, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmesi halinde, dünyadaki milyonlarca gezgin ve turist, Ayvalık’ı öğrenecek, Ayvalık’a gelmek isteyecek. Ayvalık’ta bu yönde atacağımız her adımda, özellikle proje açısından hatta bunları uygulama anlamında da dünyanın her yanından destek bulacağız. Ortak çalışmalar yapacağız. Çünkü, UNESCO’nun Ayvalık’a çok büyük faydaları olacak. O zaman Ayvalık’ın turizm süreci 12 aya yayılmış olacak. Ayvalık zaten sadece yaz turizmine sıkıştırılacak bir kent değildir. Ayvalık sadece denizi, kumu, güneşi ve doğal güzelliklerden ibaret değildir. Ayvalık’ın yemek kültürü, tarihi binaları, sahip olduğu kültürel değerlerin hepsini bir bütün olarak düşünmek lazım. Tüm bunları iyi anlatıp, iyi değerlendirebilirsek, o zaman 12 aylık turizm Ayvalık’ta olacak.”

Endüstriyel peyzaj konusunda tek başvuru Ayvalık’tan
Gençer, zeytin sıkımı ve zeytinyağı ile sabun üretimi yapan ve günümüze kadar ulaşan tarihi fabrikaların hikayelerini somut olarak yeni nesillere aktarmayı hedeflediklerini vurgulayarak, şunları söyledi:

“Endüstriyel peyzaj konusunda Ayvalık, UNESCO’ya Türkiye’den yapılan tek başvurudur. Yanlış hatırlamıyorsam, UNESCO için Türkiye’nin 70’in üzerindeki değeri ve bazı kentleri beklemede. Türkiye’nin UNESCO’ya girebilmek adına çok zengin bir portfoyü var ama endüstriyel peyzaj konusunda tek başvurusu ise Ayvalık. Her yıl bir ya da iki tarihi değeri veya kenti UNESCO bünyesine dünya mirası olarak alıyor ama bizim başvurduğumuz konu farklı. O yüzden de bizim UNESCO’ya geçiş sürecimizin daha çabuk olacağına inanıyorum.”