Kıymayın, kıyaslamayın

Soluk soluğa bu hayatı yaşarken farkında olmadan yaptığımız en büyük yanlışlardan biri kıyas yapmak, kıyaslamaktır. Başkalarını baz alan, kıyasa dayalı yaşanılan hayat maalesef hiç kimsede huzur bırakmadı.

Öyle ki kıyas, maalesef hayatın her aşamasına her alanına yayılmış durumda.

Kıyasın ilk kurbanı çocuklardır. Anne babalar çocuklarını komşu çocuklarla kıyaslar.

– Bak komşumuz Serkan’ın oğluna, nasıl yemeğini yiyor. Aynı yaştasınız ama o senden uzun.

– Oğlum okul karnen iyi de arkadaşın takdir almış. Peki ya sen? Sen almamışsın yazık sana verdiğimiz emeklere.

Sosyal hayatımızda sosyal medyanın sponsorluğunda kıyas hayatına dönmüş durumda.

– Bey, Neclalar tatil fotoğrafları paylaşmış. Biz ne zaman gideceğiz? Kaç sene oldu şöyle güzel bir tatil fotoğrafı paylaşamıyoruz.

Benzer örnekleri çoğaltmak mümkün.

Halbuki ömür başkasına endekslenerek yaşanılan bir hayat değil.

Dünya hayatı; kendisine bahşedilen her insan için ayrı bir dünyadır.

Her kişi özeldir, özgürdür ve özgündür. Bu özelliğini sonuna kadar, dopdolu yaşamalıdır.

İlahiyat eğitimi almış olmamızdan kaynaklı özellikle dini pek çok soru alıyorum.

Bu soruların içeriği kıyaslarla dolu. İşte size bir kaç örnek:

– Hocam adam namaz kılmıyor, oruç tutabilir mi? Tutarsa orucu kabul olur mu?

Oruç ibadetini namaz ile kıyaslıyor.

– Hocam adamın onbir ay Müslümanlıkla hiç alakası yok, Ramazan geldi diye şimdi Ramazan Müslümanlığı yapıyor.

Diğer aylarda yapılmayan ibadetler, Ramazan ayında yapılanlarla kıyaslanarak bir suçlama içersine giriliyor.

Yani kafa negatif yönde çalışmaya devam ediyor.

– Oruç tutuyor ama yalan söylüyor.

– Namaz kılıyor ama hırsızlık yapıyor.

– Hacca gideceğine, fakirlere yardım etse ya!

Tam tersi suçlamalarda var.

– Sen onun dürüst olduğuna bakma, oruç tutmaz namaz kılmaz.

– Yardımsever olduğuna bakma, içkicinin tekidir.

İster o taraftan bu tarafa ister bu taraftan o tarafa olsun herkes kıyaslama peşinde. Ve bu kıyaslar, maalesef öncesinde yapılan güzellikleri görmemeye yönelik.

*    *    *

Kıyas kelimesi içersinde barındırdığı “kıy” veya  “kı” hecesi kökünden gelemesi dolayısıyla etimolojik olarakta sevimsizdir.

Kıy; Kıymak, kesmek, dilimlemek, doğramak parçalamak, lime lime etmek anlamına gelmektedir.

İster insanları kıyaslamak olsun ister eylemleri kıyaslamak olsun hiç güzel bir şey değildir.

Kıyan, kıran, kesen, lime lime eden yönüyle insanı en çok inciten durumlardandır.

Kıyas insanlar arasında nefreti ve düşmanlığı körüklemesi bakımdan da yeni kötülüklerin ilk tohumudur.

Kıyaslanan insan, kıyaslanana antipati duyar. Sevgi, hoşgörü ve merhameti yok eder. Sosyal hayatı yarışa çevirtip insanları refik (dost) olmaktan çıkarıp rakip olmaya, düşmanlığı artırmaya götürür.

Halbuki kıyaslamak yerine olanı olduğu gibi kabul etmek gerekir. Her halükarda sevgiyi huzuru ve mutluluğu yakalamak demektir.

Olana şükretmek varken, olmayana odaklanıp şu üç günlük dünyada huzurumuzu, keyfimizi kaçırmanın kime ne faydası var.

Peki hocam etrafımızdakilere bakarak iyi olmayalım mı?

Komşumuza, arkadaşımıza örnek almak için bakmayalım mı? diye bir soru akıllara geldiğini duyar gibiyim.

El cevap:

Etrafımızda olup bitenlerden örnek almak, ibret almak kendi nefsimize olacaksa olmalı.

Başkası adına bakacaksak olmamalı.

Yani özetle insan bakmalı bakmasına da,

“Kimden iyi olduğuna değil, dünden iyi olduğuna bakmalı.”

H. İbrahim ÇORAKLI