Anasayfa / OTOMOBİL / Türkiye’deki oto ekspertizlerinde bir ilk!

Güncelleme Tarihi: 4 Nisan 2023 17:48

Türkiye’deki oto ekspertizlerinde bir ilk!

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Otomobil alacakların korkulu rüyası olan ‘kandırılma’ şüphesi yeni nesil ekspertizlerle tarih olacak. Hastanelerdeki tomografi, emar gibi görüntüleme cihazlarına benzer olarak otomobillerin de artık röntgeni çekilecek

Söz konusu röntgen cihazıyla birlikte araçlarda herhangi bir değişen veya boya, vernik olup olmadığı anında anlaşılıyor. Türkiye’de ilk kez uygulanan röntgen uygulamasının fiyatı ise dikkat çekti.

Otomobil alım-satım işlemlerine damga vuracak olan ‘röntgen’ uygulaması Türkiye’de de hayat geçirildi. Teknolojiye artık ekspertizler de uyum sağladı.

Bundan böyle yeni nesil ekspertizler devreye giriyor. Söz konusu yeni nesil ekspertizlerde otomobillerin emarı çekiliyor. Emarı çekilen araçlarda herhangi bir değişen veya boya, vernik olup olmadığı anında anlaşılıyor.

ARACA ISI DALGALARI GÖNDERİYOR

Söz konusu röntgen cihazının nasıl çalıştığını anlatan Oto Ekspertiz Marka Başkanı Fatih Yanık, “Cihaz aracın yüzeyine bir ısı gönderiyor.

Isı ve ışığın dönüşümü ile birlikte analizini yapıyor. Biz de bilgisayar ortamında bu analiz sonuçlarını raporluyoruz” dedi.

HATALI ARAÇLAR, ‘HATASIZ’ DİYE SATILAMAYACAK

Röntgen cihazıyla birlikte hatalı araçların ‘hatasız’ diye satılmasının önüne geçileceğini söyleyen Yanık, “Bir kaplama varsa, kaplamanın da altında ne olduğunu görebiliyoruz. Plastik aksanda boya varsa onu da görebiliyoruz” diye konuştu.

OTOMOBİLE RÖNTGEN NE KADAR, KAÇ TL?

Hızla yayılan ekspertizlerdeki röntgen uygulamasının fiyatı ise 1000 TL’den başlıyor.

İkinci el piyasası havaların ısınmasıyla iyice hareketlendi. Yılda 9 milyona yakın aracın el değiştirdiği piyasada dikkatsiz alıcılar büyük zararlara uğruyor.

Sıfır kilometre araç fiyatlarının son zamanlarda çip krizi, kur ve hammadde etkisiyle yükselmesi, tüketicileri ikinci el araç almaya yönlendiriyor. Elbette ikinci el fiyatlarında da talebe bağlı artış var. Ancak sıfırına ulaşamayan veya araç almak için haftalarca beklemek zorunda kalan tüketici ikinci ele yöneliyor.

Özellikle yaz aylarında artan ikinci ele talep, hileleri de beraberinde getiriyor. Yılda 8.5-9 milyon aracın el değiştirdiği piyasada başta alınmayan önlemler mağduriyetlere davetiye çıkarıyor.

ÇIKMA PARÇA TAKIYORLAR

‘Hasarsız, tek parça değişeni var’ diye satılan araçlarda ağır kusur çıkması, motoru conta yaktığı halde bunun farklı yöntemlerle gizlenmesi, şanzıman sorunları, boya… Rastlanan hata ve kusurları saymakla bitmez. Çıkma kaporta parça takma olayı da son dönemde ağır kazaları gizlemede kullanılan bir yöntem. Bu yöntemler genellikle eksperlere takılıyor. Son olarak İstanbul’da yaşanan bir durum daha dikkatli olunması gerektiğini gözler önüne seriyor.

ZARAR BÜYÜK OLUYOR

Pilot Garage Genel Koordinatörü Cihan Emre’nin verdiği bilgiye göre; arkadaşından orijinal ve boyasız olarak alınan 2019 model B segmenti bir otomobilin ekspertiz sonucunda 4 kapısının çıkma olduğu ortaya çıkmış. Hasar kaydı olmamasına ve boyasız görünmesine rağmen otomobile, kazalı bir aracın parçaları takılmış.

Bu kusur gizlendiğinden 280-290 bin liraya alınacak araca 355 bin lira ödenmiş. Zarar 70-80 bin lira. Mağduriyetlerin önemli kısmı tanıdıklardan güvenilerek yapılan alımlarda yaşanıyor.

NELERE ÖNEM VERİLMELİ? SMS’LE SORGULAMA

‘5664’e mesaj atarak aracın hasar geçmişlerini, detay bilgilerini, ruhsat sahipliğini, eksper raporuna göre değişen parçalarını öğrenebilirsiniz. Bunun için ‘DETAY’ boşluk plakayı yazıp SMS göndermeniz yeterli. Değişen parça, şasi no’su da bu yolla sorgulanabiliyor. Sorgulama bedeli 19.90 lira.

ALICI İSMİ OLMALI

Alım satım yapmak isteyenlerin en çok dikkat etmesi gereken konu ödemeyi yapacak alıcının, ödemeyi kendi hesabından yapıp yapmadığı. Örneğin, aracı alacak kişinin adı Ahmet ise paranın Ahmet’in kendi adıyla açılan hesap numarasından yatırılması gerekiyor. Yani farklı birine ait bir hesaptan araca dair ödeme yapılmamalı. Para başka hesaptan giderse o hesap sahibi ‘ben araç almadım’ diyebilir.

EKSPERTİZ

Yoğun şehir trafiğinde veya park halinde yaşanabilecek hafif ve büyük ölçekli kazaları aklınızdan çıkarmayın. Bunun için almaya karar verdiğiniz ikinci el otomobilin durumunu, kurumsal bir kimlik altında hizmet veren, tüm detayları inceleyen, yazılı ve kaşeli bir rapor halinde tüketiciye sunan TSE belgeli ekspertiz firmalarından sağlıklı bir şekilde öğrenebilirsiniz. İkinci el arabalarda artık ekspertiz zorunluluğu bulunuyor.

MOTOR-MEKANİK

Kullanılmış araçlarda mutlaka motor ve mekanik kontrolü yapılmalı. Bunu yetkili servis aracılığıyla yaptırmak daha sağlıklı sonuçlar verir. Bilirkişiler tarafından yapılan bu kontrollerde aracın alt kısmından bir darbeye maruz kalıp kalmadığı, ön takımında bir problem olup olmadığına bakılır. Aracın yağ ve egzoz kaçakları tespit edilir.

LASTİK

Lastiklerin durumu, diş derinliği araç aldıktan sonra hem ek masraf hem de güvenlik açısından dikkatle kontrol edilmeli. Lastik diş derinlikleri yasal aşınma sınırı olan 1.6 milimetrenin altında olmamalıdır. Ayrıca bu durumdaki araç muayeneden de geçemez.

KİLOMETRE

Aracın kilometresi aynı zamanda ikinci el piyasa değerini de belirler. Kilometre düşürme hileleri de bu yüzden yaygındır. Özellikle dizel araçlarda düşük kilometre tercih edilir. Buna karşılık bakımları düzenli yapılmış ve temiz kullanılmış araçlarda yüksek kilometreler çok fazla problem yaratmaz. Aracın kilometresini TÜVTÜRK ve servis kayıtlarından doğrulayabilirsiniz.

DOĞRU FİYAT

İkinci el piyasasında en doğru fiyatı yakalamaya çalışın. Aynı model ve donanımdaki araç arasında ciddi farklar olabiliyor. Bunu da etkileyen araçtaki hasar ve yüksek kilometre olabiliyor. Bazen satıcının aciliyeti nedeniyle daha düşük fiyata satış mümkün. Alacağınız aracın piyasasını internet sitelerinden ve galerilerden araştırın, ne pahalıya ne ucuza alın.

YEDEK ANAHTAR

Herhangi bir hırsızlık durumunun önüne geçilmesi ve gereksiz maliyetlerden kaçınmak için mutlaka yedek anahtar durumunu satıcıdan öğrenin. Ayrıca aracın pert veya çalınma durumlarında kasko ödeme öncesi aracın ruhsat ve yedek anahtarı kullanıcıdan isteniyor. Yedek anahtar, kriko, stepne, ilk yardım setinin tam olması maliyetinizi de düşürür.

RESMİ KAYITLAR

Aracın Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borcu, trafik para cezası borcu, yapılandırılan vergi borçları, banka veya başka kurum ya da şahıslara ait haciz durumları satışı engeller. Araç devredilse dahi daha sonra başınızı ağrıtır. Bu yüzden vergi borçlarını İnternet Vergi Dairesi’nden, aracın üzerindeki haciz durumlarını ise ruhsat sahibinin e-Devlet şifresiyle sorgulamanızda fayda var. Böylece noter satışı esnasında kötü sürprizle karşılaşmazsınız.

PARAYI ALMADAN DEVRETMEYİN

Aracı noterden devretmeden önce mutlaka parayı alın. Son günlerde ‘sahte dekont’lu dolandırıcılar türedi. ‘Parayı gönderdim, hesabına düşer’ deyip sahte dekontu da delil olarak gönderiyor. Ayrıca satıcıya bankadan para gelmiş gibi gösterilen ‘hesabınıza EFT girişi olmuştur’ gibi bir SMS de gönderiliyor. Hesabınıza para düşmeden aman satış yapmayın.

GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ

Nakit taşıma ve dolandırılma risklerini ortadan kaldıran Güvenli Ödeme Sistemi, Türkiye Noterler Birliği işbirliği ile kullanıma sunulmuştu. Sistemle, ikinci el taşıtın mülkiyeti ile satış bedelinin eş zamanlı ve güvenli bir şekilde el değiştirmesi sağlanıyor.

NASIL ÇALIŞIYOR?

Önce satıcı, banka üzerinden ‘Güvenli Ödeme Sistemi’nde başvuru oluşturacak.

Alıcı, cep telefonuna gelen referans numarası ile alıcı kaydını yaparak işlemi onaylayacak. Alıcı daha sonra satış bedelini bankanın belirlediği hesaba referans numarasını belirterek yatıracak.

Para bu hesapta satış işlemi bitene kadar bloke edilecek.

Araç bedeli güvenceye alındıktan sonra taraflara devir için notere gitmeleri gerektiği SMS’le bildirilecek. Taraflar referans numarası üzerinden devir-tescil işlemlerini noterde gerçekleştirecek.

Noterde imzalar atılınca bankanın güvencesinde bulunan araç bedeli, satıcının hesabına aktarılacak.

Sistemin kullanım ücreti sadece 20 lira. Tescil işlemi gerçekleşmemişse ücret alınmıyor.

Noterde tescil işlemi gerçekleşene kadar istenilen an alıcı veya satıcı işlemi iptal edebiliyor.

Milyonlarca araç sahibini ilgilendiren düzenlemeler yolda. Buna göre; araç muayene sürelerini geciktirdiği için her ay yüzde 5 ceza alanlara önemli indirimler sağlanacak.

Yapılandırma yasası 25 milyon araç sahibinin cebini rahatlatacak düzenlemeler içeriyor.

Trafikteki araçların teknik şartlara uyup uymadığının tespit edilebilmesi için belirli aralıklarla yapılan araç muayene işlemi devlet tarafından zorunlu tutuluyor. Periyodik muayenede tüm Türkiye’de tek yetkili kuruluş ise Tüvtürk.

Araç eğer hususi ve ‘sıfır’ ise 3 yıl sonra, daha eskiyse 2 yılda bir muayene ediliyor. Ticari araçların ise her yıl muayene edilmesi şart. Süresinde muayenesi yaptırılmayan araçlardan ise muayene süresi geçirilen her ay için muayene ücretinin yüzde 5’i kadar gecikme ücreti alınıyor.

EN AZ 9 GÜN ÖNCE RANDEVU ALINIYOR

Aracın muayene tarihi, daha önce muayeneye geldiği tarih üzerinden hesaplanarak ruhsata işleniyor. Otomobilin ruhsatında yazan ‘Tescil Tarihi’ kısmından muayene geçerlilik sürenizi öğrenebilirsiniz. Muayene tarihi gelmeden 1 ay önce internet sitesi üzerinden, en az 9 gün önce de telefonla arayarak araç muayene randevusu alınabiliyor. Randevu, Tüvtürk’ün resmi internet sitesi ‘tuvturk.com.tr’ adresinden, ‘0850 222 8888’ numaralı çağrı merkezinden ve e-Devlet üzerinden online alınabiliyor. Ödemeler nakit veya kredi kartıyla yapılabiliyor. Ödemelerde taksit imkanı bulunmuyor.

2023 ARAÇ MUAYENE ÜCRETLERİ

Traktör (Römorklu, Römorksuz), Motosiklet ve Motorlu Bisiklet 575,84 TL

Otomobil, Minibüs, Kamyonet, Özel Amaçlı Taşıt, Arazi Taşıtı, Römork ve Yarı Römork 1.130,44 TL

Otobüs, Kamyon, Çekici ve Tanker 1.528,10 TL

ARAÇ MUAYENE SÜRESİ GEÇENLERE FIRSAT TANINDI

Araç muayene sürelerini çeşitli nedenlerle belirtilen süreler içinde yaptırmayanlara uygulanan cezalar her ay artarak devam ediyor. Ancak vergi ve prim borç faizine af getiren 7440 sayılı yapılandırma yasası, araç muayene cezasında önemli indirimler sağlıyor. Yasa 12 Mart’ta yürürlüğe girmişti. Dün bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Resmi Gazete’de uygulama tebliği de yayımlandı. Buna göre, her ay yüzde 5 üzerine koyarak katlanan araç muayene cezaları için bir fırsat oluştu. Bu yolla gecikme cezaları silinecek. Bunun yerine aylık yüzde 0.75’i aşmayan enflasyon farkı eklenerek hesaplama yapılacak. Bu imkandan yararlanmak için 30 Eylül 2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar araç muayenelerinin yaptırılması gerekiyor.

SADECE YÜZDE 14.5’LİK FARK EKLENİYOR

Yasanın sunduğu imkanı bir örnekle açıklayalım. X plakalı otomobilin araç muayene süresi 16 Haziran 2016’da sona ermiş olsun. Araç sahibi süresinde yaptırmadığı araç muayenesi için 28 Haziran 2023 tarihinde yetkili muayene istasyonuna gelerek aracını muayene ettirmek istediğinde, araç muayene ücreti ile birlikte ödemesi gereken yüzde 5 fazla yerine, 7440 sayılı yapılandırma yasasında belirtilen enflasyon katsayısına göre fark ödeyecek.

2023 yılında otomobiller için 1.130,44 lira araç muayene ücreti alınıyor. Yüzde 5 cezaya göre süre dikkate alındığında 4 bin 634 lira fark oluşuyor. Bunun yerine daha düşük enflasyon katsayısıyla bu fark 673.52 liraya düşüyor. Yani önceki farkın sadece yüzde 14.5’i kadar fark alınıyor. Böylece muayenede ödenecek tutar 1.130.44 + 673.52 = 1.803.96 lira oluyor.

ARAÇ MUAYENEDEN GEÇMEDİĞİ DURUMDA 2. MUAYENE İÇİN SÜRE TANINIYOR

Araç muayene tekrarına kalırsa talep edilmesi halinde aynı gün için muayene tekrarı randevusu alınabiliyor. Üzerinde değişiklik yapılan, muayene süresi geçirilen, özel muayene yaptırılması zorunlu olduğu halde yaptırılmaması nedeniyle idari ve cezai müeyyide uygulananlar ile engelli vatandaşlara ait araçların muayenesi için verilen randevu süresi ise 7 günü geçemeyecek.

Muayenesi yapılan araçlara, muayeneden geçemediği takdirde eksikliklerinin tamamlanması için bir ay süre veriliyor. Bu süre içinde gelinen ikinci muayene, muayene tekrarı olarak sayılacağından ücret tahsil edilmiyor.

ARAÇ MUAYENE TARİHLERİNE DİKKAT!

Düzenlemeden 12 Mart 2023 tarihi öncesi zorunlu araç muayenesini yaptırmayan araç sahipleri yararlanabilecek. Araç muayenesi 12 Mart 2023 tarihinden sonraya rastlayanlar eğer araçlarını süresi içinde muayene ettirmezse gecikilen her ay muayene ücretinin üzerine yüzde 5 eklenecek.