Savunma sen de saldır!

Köşemi bu evsiz fotoğrafı ile yayınlamak istedim. Fotoğraf İngiltere’den. Köşemin konusu ise editöryal fotoğraf seçimi. Biliyorum, seçtiğim konu, başlık ve fotoğraf çok alakasız. Ama dünya medyasında yeni trend bu; haberlere alakasız fotoğraflar seçmek ve öyle servis etmek. Haber konusu vahim, seçilen fotoğraflar Türkiye’den ise tadından yenmez. Hele bir de aynı çerçevede “Vah vah Türkiye’nin haline bak” dedirten bir kare yakalandıysa yemede yanında yat.

Koskoca ajansın Kovid-19 kısıtlamalarının 1 Temmuz’dan itibaren esnetileceğini duyurduğu haberinde Türkiye için seçtiği fotoğraf dillere destan oldu. “Bir kepenk ve önünde kağıt toplayıcı”…

Dünyanın en büyük ajanslarından birinin, 769 bin 630 kilometre karelik içinde yüzbinlerce güzelliği barındıran Türkiye’yi anlattığı fotoğraf karesi bu; ‘kapalı kepenk ve kağıt toplayıcı genç’. Bunların kara zihniyetini zaten biliyoruz. Onca yazı yazsak ne olur, sokaklara çıkıp bağırsak, çağırsak ne olur… Harika bir algı yönetimi, tebrik ediyorum.

Türkiye’yi karalamayı görev edinen bir kısım dünya medyası benzer seçimleri başka haberlerde de yapmışlardı, hatırlayanlar vardır. New York Times geçen sene ABD’nin koronavirüse karşı aldığı uçuş yasağını Türkiye’nin fotoğrafını kullanarak servis etti. Oysa yasaklı ülkeler listesinde Türkiye’nin adı dahi yoktu.

Hemen ardından BBC, Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun eşi Sophie Gregoire Trudeau’nun Kovid-19 testinin pozitif çıktığı haberini anlamsız bir şekilde Türkiye fotoğrafıyla yayınladı. Kadın sanki koronavirüsü Türkiye’de kapmış gibi…

Bunlar Türkiye’yi, değersiz, kötü, göstermek, çirkinliklerin barındığı bir ülkeymiş havası yaratmak için yapılan algılar… Bu belli de, çıkıp uzun uzadıya açıklama yapmak tepki göstermek bir işe yaramıyor işte…

Bu fotoğraf karesi “Basın meslek örgütleri, gazeteciler ve Türk halkından büyük tepki toplamış”, haberlerde yazmışlar. Peki sonra… Sonrası her zamanki gibi işte; 2 gün sonra unutulur.

Oysa bizim medya organlarımız böyle bir fotoğraf seçimi yapmayı akıllarına bile getirmez. Mesela, İngiltere’de Kovitle ilgili bir haberde, benim yukarıda yaptığım gibi evsiz, sokakta yatan İngilizlerin fotoğrafını servis etmez. Bunu ne hükümete yakın medyada görebilirsiniz ne de muhalif medyada… Hani o çok laf ettikleri medyamızın dünya haberlerinde böyle algıları yaptığına ben hiç rastlamadım.

Ama madem bu kadar eleştirildi, o halde gelin hep birlikte aynısını biz de yapalım. Aynı sidik yarıştırır gibi; nasıl muamele görüyorsak aynı muameleyi biz uygulayalım. Algıysa algı… Bizim de ajansımız yok mu? Ya da dünyada takip edilen büyük gazetelerimiz?

Biz işte böyle tepki gösterip savunmada kaldıkça bu sistem değişmeyecek. Yani kısaca “Savunma sen de saldır” en iyi taktik bu.

****

Konu algıdan açılınca basının ve sosyal medyanın aslında ne kadar güçlü olduğunu ‘olumlu’ yanıyla görebileceğimiz başka bir haber var ABD’den. Siyahi George Floyd’un ölümüne neden olan polis memuru Derek Chauvin, 22 yıl 6 ay ceza aldı. Bunu duyduğumda ilk aklıma gelen basın ve sosyal medyanın gücü oldu. Floyd’un, polisin dizi altında öldüğü görüntülerin sosyal medyada jet hızıyla yayılması, bu acı olayın olduğu 25 Mayıs 2020’den bu yana basın ve medyanın hemen her gün bir Floyd haberi yayınlaması bana göre kararı büyük oranda etkiledi. Oysa ABD’de polisin neden olduğu benzer onlarca ölüm var. Aynı etkiyi o davalarda göremiyoruz.

Benim ilk aklıma gelen olaylardan biri de geçen yıl eylül ayında Dijon Kizzee adlı bir siyahinin yine polis tarafından öldürülmesi… Kizzee’nin Los Angeles’ta kanunsuz bir şekilde bisiklet sürdüğü iddiasıyla durdurulmak istendikten sonra bisikletini bırakıp kaçtığı ileri sürüldü ve polis tarafından vurularak öldürüldü.

Amerikalı savcılar, Kizzee davası için geçen ay George Floyd cinayeti davasını emsal göstererek hakimden ağırlaştırıcı faktörleri değerlendirmesini istedi ve daha büyük bir ceza talep etti. Basının ABD’de çok da üzerinde durmadığı bir dava… Floyd gibi haberlerde sıkça yer almadı. Ama Kizzee’nin ölümüne neden olan polis Floyd davasındaki kararla az bir cezayla kurtulamayacak gibi görünüyor.

Şu aşağıda paylaştığım haberi okumanızı ve videoyu izlemenizi istiyorum. Burada da polis gözaltına almak isterken aynı Floyd gibi bir gencin ölümüne neden oluyor. İzlerken insanın kanı donuyor. Bu olayda da polisin ne ceza alacağı muamma. Chauvin kadar ceza alır mı bilemeyiz.

Dedim ya, ABD’de polis şiddeti ile ilgili onlarca örnek var. Ama Floyd davasında olduğu gibi gündemden düşmeyen olaylarda cezalar ne kadar caydırıcıymış gibi görünse de ABD’deki polis şiddeti biter mi işte buna inanmak çok güç. Zira basının ilgi göstermediği davalarda caydırıcı olabilecek kararları görmek pek de mümkün olmuyor.

Işınsu KAYGUSUZ