Karantina günlerinde tırmanan kardeş kıskançlığı

-Karantina günlerinin pek çok etkisi oldu ve oluyor. Çocuklu ailelerdeki etkisi ise elbette daha fazla. Aynı evde yaşayan insan sayısı arttıkça karantina günlerinin etkileri de o kadar artıyor. Peki x2 çocuk olunca? Alın size bir mesele daha: kardeş kıskançlığı.⠀⠀

-Hiçbir aile kolay kolay “Karantinadan önce bizim çocuklar birbirini hiç kıskanmazdı. Her şey güllük gülistanlıktı.” demez diye düşünüyorum. Her çocuk kardeşi doğunca anneyi, babayı, onların verdiği ilgiyi, sevgiyi ve zamanı paylaşmak konusunda az ya da çok sorun yaşıyor. Bunu da bazen davranış problemleriyle, bazen sözel olarak ifade ediyorlar. Ancak karantina günlerinde ailenin büyük çocuğu, anne-babasının bir başka varlığa daha kendilerine olduğu kadar ilgi ve sevgi gösteriyor olduğunu 7/24 görür hale geldi. Herkes sosyal hayatına devam ederken bu duruma bu kadar uzun süre maruz kalmıyordu. Haliyle tepkiler ve kardeşler arasında yaşanan sorunlar da karantina öncesine göre bir hayli arttı. Peki bu problemleri azaltmak için ne yapacağız?⠀⠀

-Çocukların öfkesini tırmandıran birincil davranış anne-babanın çocukla yalnızca gün içerisinde yapılması gerekenlerle ilgili ilişki kurması ve sürekli direktif vermesidir. Devamlı ve sadece “Odanı toplar mısın?”, “Lütfen onu masada ye. Yerlere dökülmesin.”, “Dişleri fırçalamadan yatmak yok.” cümlelerini sarf eden bir insan, bir süre sonra sizin için sinir bozucu olmaya başlar. Üstüne bir de kardeşe yöneltilen ilgi, öfke patlamasına davetiye çıkarır. Hem annenin hem de babanın gün içerisinde çocukla bireysel ve eğlenceli zaman geçirmesi, oyun oynaması ve paylaşımlarda bulunması oldukça önemli. Önemli olan nokta bu zaman zarfında kardeşinin olmamasıdır. Bu zaman çocuğa özel olmalıdır. “Home-office çalışıyoruz. Ev işleri de var. Zaman kalmıyor.” diyebilirsiniz. Merak etmeyin, günde 45 dakikanızı ayırmanız yeterli olacaktır.⠀

-Çocuğunuzda parmak emme, tuvaletini altına yapma, yemeğinin yedirilmesini isteme gibi regresif (gerileyici) hareketler görürseniz, asla eleştirmeyin ve dikkatini oraya çekmeyin. Bu hareketleri gördüğünüzde “Bana ne anlatmaya çalışıyor?” diye düşünün. Çünkü çocuğun bunları yapmasının bir nedeni var. Basitçe kardeşini kıskanıyor ve onun gibi ilgi görebilmek için bu davranışları sergiliyor. İhtiyacı doyurulduğunda bu hareketler de ortadan kalkacaktır.⠀

-Eğer küçük kardeş 3 yaş ve üzeriyse, abisiyle/ablasıyla yapabileceği ortak bir görev verebilirsiniz. Örneğin kek yapmak veya bir yeri temizlemek gibi. Abinin/ablanın kardeşine göre daha büyük olduğunu, bildiklerini ona öğretebileceğini ve kardeşinin ondan öğreneceği çok şey olduğunu vurgulamak işbirliğini arttıracaktır. Çocuk kendini daha yetkin hisseder ve öğretici pozisyonuna geçer.⠀

-Toleranslı ve anlayışlı olacağınız noktalar olduğu gibi kırmızı çizgilerinizin olduğu noktalar da olmalıdır. Bunların başında da kardeşlerin birbirlerine fiziksel zarar verdikleri zamanlar gelmelidir. Bağırmanıza ve cezaların havada uçuşmasına gerek yok. Mimiklerinizle, yüz ifadenizle, ses tonunuzla ve bakışlarınızla bu durumdan hoşlanmadığınızı, izin vermeyeceğinizi ve sinirlendiğinizi belli etmelisiniz. Anne-baba olarak aynı tutum ve tavırda olmalısınız.⠀

-Çocuğunuz sözel olarak kardeşine duyduğu kıskançlığı dile getirdiğinde “Aaa olur mu hiç? O senin kardeşin.” gibi reddedici ifadeler kullanmayın. Düşüncenin veya davranışın yanlışı-doğrusu olur, ancak duyguların olmaz. Duygu istemsizce içimizde belirir ve önüne geçemeyiz. Biz istemesek de oradadır. Çocuğun anlaşıldığını ve duygularının kabul gördüğünü bilmesi, anne-babasına daha yakın hissetmesini ve duygularını sözel olarak ifade etmesi konusunda isteğinin artmasını sağlar.⠀

Merve ADIGÜZEL

Uzman Psikolog/Aile Danışmanı