Aldatmak, gerçek dışı ifâdelerden oluşan ve karşısındakini yanlışa yönlendiren fiildir. Aldatmak sâdece söz ise buna yalan denir.
Efendimiz (SAV)’in nezdinde yalandan daha kötü söz ve aldatmadan daha çirkin fiil yoktur. Ashâbından birinin herhangi bir hususta azıcık yalan söylediğini duysa, onun tevbe ettiğini öğreninceye kadar kendisini o sahâbeden uzak tuttuğu rivâyet edilir.[1]
Efendimiz (SAV): “Yalan yere yemîn ederek bir Müslümanın hakkını alan kimseye, Allah cehennemi vâcip, cenneti de haram kılar” deyince: “Yâ Resûlallah! Şâyet o küçük ve değersiz bir şeyse de mi?” diye soran bir adama: “Misvâk ağacından bir dal bile olsa, böyledir” buyurur.[2]
Berke (RA) Efendimiz (SAV)’in büyük günahların en büyüğü olarak: “Allah’a ortak koşmak, ana-babaya isyân ve eziyet etmektir” buyurduğunu, sonra da: “İyi dinleyin! Dikkat edin!” deyip, “Bir de yalan söz ve yalancı şâhitliktir” diye tekrâr ettiğini rivâyet eder.[3]
Resûlullah bir gün sabah namazını kıldırdıktan sonra ayağa kalkıp: “Yalan şahitlik Allah’a şirk koşmakla denk tutuldu” buyurur ve bu sözünü üç defâ tekrarlar. Sonra da şu âyeti okur: “…Pislik olan putlardan ve yalan sözden (yalan yere şahitlik yapmaktan) sakının!”[4][5]
Ebû Derda (RA) ile Efendimiz (SAV) arasında şöyle bir konuşma geçer: “Yâ Resûlallah! Mümin hırsızlık yapar mı? Efendimiz (SAV): “Evet, bâzen olabilir” der. “Peki, mümin zinâ edebilir mi?” Efendimiz (SAV): “Allah hoşlanmasa da evet!” der. “Peki, mümin yalan söyler mi?” Efendimiz (SAV): “Yalanı ancak îmân etmeyen kimse uydurur”[6] der. “Yalanı ancak Allah’ın âyetlerine inanmayanlar uydurur, iftirâ ederler. İşte onlar, yalancıların tâ kendileridir”[7] âyeti de yalan ve iftirâ ile îmânın bir arada olamayacağının Kur’an’daki delîlidir.
Efendimiz (SAV) bir gün tahıl satan birisinin çuvallarından birine elini daldırınca üstten kuru görünen tahılın alt kısmının yaş olduğunu fark eder. Satıcı, Efendimiz (SAV)’e tahılın yağmurdan ıslandığını söyleyince, Efendimiz (SAV) satıcıyı: “Islak kısmı, insanların görebilmesi için üste neden koymadın? Aldatan bizden değildir!” buyurarak uyarır.[8]
Münâfığın alâmetleri üçtür: “Konuşunca yalan söyler, söz verince sözünden cayar, kendisine bir şey emânet edildiğinde hıyânet eder (bir rivâyetteyse oruç tutsa, namaz kılsa ve kendini mümin zannetse bile şeklinde ek de vardır.)”[9]
“Aldatan bizden değildir” hadîsi, aldatmakla İslam dâiresinden çıkıldığını, hattâ îmân edilmediğini tescîl eder. Yalana, sözünde durmama, emânete hıyânet etme ekleniyorsa bir de münâfıklık söz konusu!
Konumuz edep iken, dönüp dolaşıp geldik Müslümanlığa, müminliğe, münâfıklığa. Nasıl gelmeyelim? Daha önceki yazılarda belirtildiği gibi edepli olmak için Müslüman olmak, îmân etmek gerek şarttır.
Peki aldattığımız veyâ yalan söylediğimiz zaman başkalarına elimizle (fiillerimizle) ve sözlerimizle zarar veriyor muyuz? Veriyoruz. Öyleyse eline, diline, beline sâhip olmak şeklinde özetlenen edebin önündeki birinci engel, mayın tarlasında sıklıkla ve değişik varyasyonlarla görülen mayın, aldatmak ve yalan söylemektir.
Öğle Vakti 12:52
News
