Âlemlerin Rabbi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Geçen hafta hamd kavramından ve “El-hamdülillâh” cümlesinden bahsetmiştik. Bu hafta Fâtiha Sûresinde ikinci âyetin devâmında gelen Rabb-ül-âlemin ibâresinden ne anlamamız gerektiğini irdeleyelim.

Rabb-ül-âlemin, âlemlerin Rabbi demektir ve Allah(cc)’ı niteler, sıfatlandırır. Yani, ikinci âyeti bütün olarak alırsak, “yegâne” hamd, âlemlerin Rabbi Allah(cc)’a mahsûstur mânâsına ulaşılır. Rab kelimesi, sözlükte “bir şeyi yetkinlik, olgunluk, kemâlât noktasına varıncaya kadar kademe kademe inşâ edip geliştirmek” mânâsına gelir. Allah(cc) Mürebbîdir, insanları “Rab” ismiyle “terbiye” eder. Kâinâtı yaratan, kayıran (gözeten) ve yöneten, hâkimiyetinde dengi ve benzeri olmayan ve lütfettiği nîmetler vâsıtasıyla yaratılmışların hâlini düzeltip geliştirerek terbiye eden, âlemlerin “Rabbi” Allah(cc)’tır. Her şey varlığını O’ndan alır, yaptığını O’nunla yapar, ihtiyâç duyduğu husûslarda O’na sığınır ve O’na mürâcaat eder._[1]

Bu âlemlerin kaç tâne olduğu, hangi âlemlerin var olduğu başlı başına bir konudur. Bunu limitli ilmimiz ile ihâtâ etmemiz mümkün değildir. Lâkin, Allah(cc)’ın Vâsi’ esmâsı gereğince sonsuz sayıda âlemin olduğu, söylenebilir. Pratik olarak denebilir ki Allah(cc) sâdece Müslümanların Rabbi değildir. Kendisine inanan-inanmayan tüm insanların ve bildiğimiz-bilemediğimiz tüm mahlûkâtın Rabbidir. Efendimiz(sav) âlemlere rahmet olarak gönderilmiştir. Bu iki kavram birleştirildiğinde, ortaya çıkan sonuç, mahlûkâta merhametli davranmak gerektiğidir. Nitekim Efendimiz(sav), bir gün ashâba: “Birbirinize merhametli davranmadıkça îmân etmiş olamazsınız” der. Ashâb: “Yâ Resûlallah! Biz her zaman birbirimize merhametli davranmaktayız” diyerek mukâbele edince, Efendimiz(sav) devâmla: “Benim demek istediğim yalnız sizin kendi aranızda değil, sizlerin Allah’ın bütün yarattıklarına karşı merhametli olmanızdır” buyurmuştur._[2]

“Elest bezminde”: “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” sorusunda da Rab kelimesi geçer. “Özgürce ve hür irâdemizle” bâzılarımızın orada verdiğimiz bu sözü dünyâda tutmak ve de zâlim ve câhilce yüklendiğimiz halîfelik emânetine (görev ve sorumluluğuna) hıyânet etmemek, bir başka deyişle sâdece âlemlerin Rabbi Allah(cc)’a kul olmaktır, bizden beklenen. Nitekim Kur’ân’da Allah(cc): “İşte bu Allah sizin Rabbinizdir. O’ndan başka ilâh yoktur. O her şeyin yaratıcısıdır. Öyleyse O’na kul olun, O her şeye vekildir. (Güvenilip dayanılacak tek varlık O’dur.)”_[3]buyurarak Kendisinin Rab sıfatını ve bizlerden ne beklediğini açıklamıştır.

Yalnız âlemlerin Rabbi Allah(cc)’a kul olabilmek niyâzımızdır.

Allah(cc)’a emanet olun,

Mustafa TINMAZ

[1] TDV İslâm Ansiklopedisi, Bekir Topaloğlu-Süleyman Uludağ, Rab 34/372-373

[2] Münzirî, et-Tergîb vet-Terhîb 3/201

[3] En‘âm 102