“Her şeyi ben biliyorum”

 Her şeyi bilmek!

 “Ben biliyorum” diyenlerin asıl handikapı gizli cehalettir, her ne kadar kendileri farkında olmasalar da! Ancak çoğu bilmiş zatı muhterem, neyi bilmediğini bile bilmez genelde. Her şeyi çok bilen bu cahillik abidesi kişilik, öğrenmenin yolunu kestiğini dahi bilmeyecek kadar at gözlüğü takmıştır. Nakıstır. Tek odağı çok bilmektir. Kendini ispat etme gayretidir derdi. Atalar boşa dememiş çok bilen “yok bilir” sözünü. Burası böyle değil ama neyse! Oysa “bilmiyorum” demek, konuyu bilene teyit, bilmeyene öğrenme kapısıdır. Erdemdir. İçi dolu başakların başlarını yere eğişi bundandır. Zengin ve bir o kadar da güzel dilimiz Türkçeden bir örnek vereyim. Çoğu Türk’e sorunca kafadan ve hiç şüphe duymadan dilimi biliyorum der. Şunun ayrımını yaparsa bilmediğini fark edecektir.

Lütfen deneyin. Ama bu testi önce kendiniz bilip bilmediğinizi kontrol ederek yapın. Her açıdan gerçekten hakim olduğunuz bir konu seçin, ancak karşı tarafın bilgisini ölçmek olmasın amacınız!

Bilmediğini yüzüne vurmak da olmamalı çıkış noktası, sadece gerçek bilmeyi karşı tarafa anlatmak için güzel bir örnekleme için yapalım bu mini testi!

Türkçe biliyor musun? Kesinlikle cevap evet olacaktır. Peki, bana bir cümle kurar mısın?

Ali ata bak! Olsun cümlemiz.

Bu cümle hangi dildir, tabi ki de cevap Türkçe. Kişi bildiğinden emin, fakat siz emin değilsiniz, nasıl olacak!

Önce konuşmayı bilecek, sonra okumayı bilecek, yazmayı da bilmesi şart!

Hepsini de bildi, alkış hemen kutlayın… Kişi kendini bilge sansın. Siz zaten istem dışı gülümsersiniz. Kişi bilmiyordur, sadece bildiğini sanıyordur genelde.

Bilmenin ince bir çizgisi var o da detaylarda gizli.

Ali ata bak, cümlesini ögelerine ayır deyince ayıramazsa bence Türkçeyi bildiğini sanan biridir o sadece. Dikkat edin ilk başta kesin emindi bildiğinden. Konuşmayı bilmesine rağmen Türkçeyi tam anlamıyla biliyor denemez.

Hadi diyelim öğelerine ayırdı. Anlamını sorun. Muhtemel ki bunu da kesin bilir. Diyelim ki bu bilgiyle sınıfı geçti, kişilerle Türkçe konuştu, acaba bu dilin zenginliğini biliyor ve tüm kurallarına hakim midir sizce? Cevap yine evet ise bildiğine inanılır. Bu örnek aslında bilmenin nasıl bir portföye ve konu hakkındaki donanıma sahip olduğunuzla ilişkisini unutmamamız için verilmiş basit bir örnektir.

 İlginç bir örnek daha verelim.  Dinini bilen birine sorun dinin ne, velev ki Hristiyan. Kendi emin olduğunuz kurallarını sorun, bazı konuları tam bilmediğini görürsünüz. 

Müslüman olduğunu iddia eden, dini çok iyi bildiğini konusunda iddialı olan biriyle tartıştığım sırada, dedim ki bana bir ayet söyleyin.

Durdu, düşündü ve dedi ki “dinimi ve Kuranı Kerimi biliyorum ben! Ama şimdi Kuran açıp bakacak ve sana ayet söyleyecek durumda değilim.” Oysa buna gerek yoktu ki. Besmelenin bilinir en kolay ayet olduğunu bilmeden dinini bildiğini iddia etmesi komiktir.

Şimdi neyi nasıl bildiğinizi tekrar bir düşünün derim. “Ben bilmiyorum!” demenin bereketini gören bir insan olarak, “bilmiyorum” deyip öğrenmeyi tercih ederken çok şeyi öğrenenlerdenim. İyi ki bilmiyorum muşum dediğim çok şey var. Bilmiyorum deyip öğrenebildiğim şeyleri öğreten kişilere minnettarım çünkü! Öğrenmeyi seviyorum ve öğrenciliğim sonsuza kadar sürsün istiyorum şahsen!

Çok bilenlere selam olsun. Ne diye bilinir ki bilene! 

 Bilmenin ölçütü nedir? İnanın ben bunu da bilmiyorum. Bunca bilgi kirliliği ve bu kadar çokbilmiş insan varken, bir kitapta okumuştum demeye korkuyorum. Topluma örnek teşkil eden en önemli meslek grubu yazarlar iken, çoğu yazan kişinin okumadan ve bilmediği konularla ilgili şeyleri yazdıklarına şahit oldum. Fazlaca okuyan biri olarak, okuduğum her kitabı az okuyanlara ya da okumaktan hiç hazzetmeyen insanlara öneremiyorum. Kitap okuyun demekten korkuyorum. Çünkü artık az değil, hiç okuyup, yazmaya cesaret eden insanlar, yazar kisvesi adı altında kişileri farkında olmadan zehirliyor. Hâsılı bilmek çok iddialı bir kavram. Bilmenin sonu yok! Bence herkes bilmediği konunun cahilidir. Çok bildiğini sananlara âcizane bir tavsiyede bulunmak isterim, herkes minicik had biliversin olur mu?  Böylelikle gülünç duruma düşmemiş olunur…

 Öğrenmek kabirde dahi bitmeyecek bir serüven, hatta öbür âlemde de mahşer hayatını öğreneceğiz! Şimdi tekrar bir göz atın bilgilerinize ve neyi ne kadar bildiğinize.

  Bilgelik ayrıdır, bilmişlik ayrı.

Had bilenlerin önünde saygıyla eğiliyorum. 

 Müzeyyen Eser.