Küresel ticaret belirsizliğin pençesinde

Küresel şirketler, ABD’nin ticaret politikalarındaki ani değişimlerin yol açtığı belirsizlik ve maliyet artışlarıyla boğuşuyor. Özellikle Başkan Donald Trump’ın yeniden gündeme taşıdığı gümrük tarifeleri, limanlarda tıkanıklığa ve nakliye maliyetlerinde ani artışlara neden oldu. Şirketler, artan belirsizlik ortamında siparişlerini öne çekmeye çalışırken, bu çabalar çoğu zaman üretim ve teslimat süreleri nedeniyle sonuçsuz kalıyor.

İngiltere merkezli ileri malzeme üreticisi Goodfellow, geçtiğimiz dönemde ABD’ye gönderdiği bir sevkiyatta sadece tarifeler nedeniyle yaklaşık 100.000 sterlin ek maliyetle karşılaştı. Şirketin mali işler müdürü Andrew Watson, birçok müşterinin, Trump’ın yeniden başkan olması halinde devreye girmesi beklenen ek tarifelerden kaçınmak için erkenden sipariş vermeye çalıştığını, ancak bunun her zaman mümkün olmadığını belirtti.

ABD’nin Çin dışında kalan ülkelere yönelik ek tarifeleri 90 gün boyunca ertelemesine rağmen, bu geçici karar bile küresel ticaretin dengelerini sarsmaya yetti. Şirketler, ürünlerini farklı kaynaklardan temin edip edemeyeceklerini analiz etmeye çalışıyor; ancak uzmanlara göre karmaşık tedarik zincirlerinin yeniden yapılandırılması yıllar alabilir.

Ticaret Savaşlarının Gölgesinde: Nakliye Fiyatları ve Alternatif Pazarlar

Tarifelerin etkisi sadece üreticilerle sınırlı kalmadı. İsviçreli çikolata devi Lindt & Sprüngli, Kanada’ya uygulanan misilleme tarifelerinden kaçınmak için New Hampshire’daki ABD fabrikasından Kanada’ya ek stok gönderdiğini açıkladı.

Nakliye fiyatlarında da önemli dalgalanmalar yaşandı. Nakliye analitiği firması Xeneta, Çin’den ABD’nin doğu kıyısına yapılan gönderilerde ortalama spot ücretlerin nisan ayı başında %9 artarak 322 dolar/FEU’ya, batı kıyısı için ise %16 artarak 383 dolar/FEU’ya çıktığını bildirdi. Vietnam’dan ABD’ye hava kargo ücretlerinde de benzer şekilde %8’lik artış yaşandı.

Xeneta’nın baş analisti Peter Sand, “Belirsizlik, taşıyıcılar için her zaman fiyatları yükseltme fırsatı yaratır,” diyerek spot piyasalarda volatilitenin süreceğini öngördü.

Limanlar ve Üreticiler Baskı Altında

Tarifelerin neden olduğu karmaşa, otomobil ihracatını da etkiledi. İngiltere’den Jaguar Land Rover ve Almanya’dan Audi, ABD’ye sevkiyatlarını geçici olarak durdurma kararı aldı. Bu karar, büyük hacimli araç limanlarında domino etkisi yarattı. Almanya’daki Bremerhaven limanında ihracat stokları artarken, liman yetkilileri halen boş alanların mevcut olduğunu, ancak yeni bir tesis inşasının da gündemde olduğunu açıkladı.

ABD’ye ihracat yapan birçok şirketin, her yıl Mayıs ayında yürürlüğe giren uzun vadeli nakliye sözleşmelerini Mart-Nisan döneminde tamamlaması gerekirken, bu yıl belirsizlikler nedeniyle birçok firma spot piyasaya yönelmek zorunda kaldı. Sand, “Zamanlama daha kötü olamazdı,” diyerek şirketlerin, ticaret yollarındaki değişken hacimlere uzun vadeli bağlanmaktan kaçındığını vurguladı.

Avrupa ve İngiltere İçin Yeni Tehlike: Ürün Dampingleri

Çin’den gelen fazla üretimin Avrupa’ya yönelmesi endişeleri artırıyor. Belçika’nın Anvers-Brugge limanı, son dönemde Çin yapımı elektrikli araçlarla dolup taşarken, uzmanlar Avrupa’nın Çin için “fazla üretim çöplüğü”ne dönüşebileceği konusunda uyarıyor.

İngiltere merkezli Crowe şirketinden Ian Worth, Çinli üreticilerin odağının Avrupa’ya kayabileceğini belirterek, “Bu durum kısa vadede tüketici fiyatlarını düşürse de, İngiltere’nin imalat sektörünü olumsuz etkileyebilir ve yerli üretim çabalarını baltalayabilir,” dedi.

ABD’den Çin Gemilerine Ek Liman Ücretleri

ABD Ticaret Temsilciliği (USTR), Çin yapımı gemilere her liman ziyareti için yaklaşık 1 milyon dolar ek liman ücreti getirmeyi planlıyor. Bu durum, ABD liman işçileri, ihracatçılar ve tüketiciler açısından ciddi olumsuzluklar yaratabilir. Limanlara uğrayan gemi sayısının azalması, iş kayıplarını da beraberinde getirebilir.

Ticaret gruplarının tepkisi üzerine, bu planların önümüzdeki hafta yeniden değerlendirilmesi bekleniyor.

Belirsizlik Yeni Norm Haline Geliyor

Küresel ticarette artık tek sabit değişken: belirsizlik. Tarifeler, jeopolitik gerilimler ve ticaret politikalarındaki ani değişiklikler, şirketleri stratejilerini gözden geçirmeye ve tedarik zincirlerini yeniden şekillendirmeye zorluyor.

Chartered Institute of Export & International Trade’den Marco Forgione, “Şirketler, ABD pazarına bağımlılıklarını azaltmak ve alternatif pazarları büyütmek için orta vadeli stratejiler geliştirmeye başladı. Ticaretin yönü değişiyor,” diye konuştu.