Sosyal medya alimliği

Bir kaç gün önce başıma gelen enteresan sayılabilecek bir anı ile başlamak isterim yazıya. Sosyal medyada takipleştiğim bir arkadaşım, tarihi bir konuda kaynaklaşma ve ben daha iyi biliyorumculaşma şekline büründü birden. Oysa kendim, kesinlikle üst düzey bilgi sahibiymiş gibi davranmam. Bu satırları okuyan değerli dostlardan farkım var ise o da biraz fazla okumayı seven ve yazabilen biriyimdir. Bilgim olmayan konuda ise yorum yapmaktan çokça kaçınırım.

Konu tarih olunca ve televizyonlarda çokça tarihi dizi yayını yapılınca, okumayı sevmeyen toplumumuz, izlediği her şeyin tarihte birebir yaşandığı hatasına düşüyor. En basiti Selçuklu haini Sadettin Köpek’i Ertuğrul Gazi değil, Sivas Emiri öldürmüştür.

Anıma bahis olan arkadaş ile Foogle araştırmaları yoluyla cevap vermesi bittikten sonra sonuç olarak bağladığımız yer ise şöyleydi;

Ben

-” Asla bildiğimi iddia etmiyorum. Ancak şahsi kitaplığım (buranın altını çizerim) yeterli olur sanırım.”

Arkadaş,

– “Yeterli olmamış demek”

Ben

– “Haklısın. Dizi izleyenler daha iyi bilir.”

Dedim ve konu kapandı.

Devletimiz diziler sayesinde, insanlarımıza en azından ana hatları göstermeye çalışıyor. Ancak asla yeterli değil. Hele söz konusu tarih olunca irdelenmesi gereken yüzlerce konu var. Mesela Fetullah Gülen’i bilebilirsiniz ancak bir benzeri olan ve neredeyse aynı yolu izleyen Feyzullah Efendi dediğim zaman fazla bilinmez. Tarihte EDİRNE VAKASI olarak geçer. Kısacası şöyledir;

Sultan II. Mustafa’nın Erzurum’dan getirterek şeyhülislamlığa yükselttiği hocası Feyzullah Efendi, ayaklanmanın sebebi olduğu için olay, Feyzullah Efendi’nin ismiyle de anılmaya başlandı. II. Mustafa üzerinde büyük nüfuzu olan Seyyid Feyzullah Efend,’nin ikinci defa getirildiği şeyhülislâmlık görevinde devlet işlerine müdahale etmesi, olayların ortaya çıkmasının ana sebebidir. Feyzullah Efendi’nin devlet işlerine karışarak terfi, tayin ve azil işlerinde aldırığı kararlar nedeniyle saray çevresi, asker ve ulemada rahatsızlık oluşturmaya başlamıştır. Bunun yanı sıra II. Mustafa’nın Edirne’de devlet işleriyle ilgilenmeyip avcılık ile uğraşarak devlet idaresinden uzak kalması, uzun süredir yaşanan ekonomik kriz ile devletin başşehrinin Edirne’ye taşınacağı iddiaları da İstanbul halkının isyana katılma nedenlerini oluşturmuştur. Belki ilginizi cezbeder, detayları ile araştırırsınız.

“Türkler tarihte 17 devlet kurmuştur” der, mutlu olur, gurur duyarız. Ancak 16 devletin neden yıkıldığını kimse araştırmak ya da düşünmek istemez. Meselenin özünü anladınız sanırım.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2017’de bir Kitap Fuarı açılışında yaptığı konuşmada, o dönem Twitter kullanımına dikkat çekerek, “140 karaktere sığdırılmış aforizmalarla gerçek bilgiye ulaşılamaz, alim hiç olunmaz. Bu şekilde sadece malumatfuruş (bilgiçlik taslayan kimse) olunabilir. Yarım porsiyon aydın olunabilir. Başka bir şey olunamaz” sözleri gayet anlaşılabilirdir. Dizi, film ve Google kaynakları ile bir yere kadar öğrenebilirsiniz. Kendisini bu işe adamış çok değerli tarihçilerimizi okumazsanız ancak malumatfuruş pozisyonunda kalırsınız. Tabi ki Sayın Erdoğan’ın bu eleştirisi Twitter özelinde değildir.

Buradan dizileri izlemeyin ve bu diziler yalandır anlamı çıkmasın lütfen. O kadar emek edilmiş ve gerçekten merak uyandırmak, bilgilendirmek için ortaya konulmuş hatta insanlarımız araştırma gayretine düşsün diye yapılmış olduklarına inanıyorum. ‘Biz ekrana bu kadar yansıtabildik, daha fazlasını siz araştırın’ mesajını verdiklerini düşünüyorum.

Sosyal medya doğru kullanıldığı zaman harikulade bir kaynaktır. Tabiki her gelen yeni jenerasyon, bir önceki jenerasyonu mumla arattığı için, sosyal medya kullanımını bilgiden çok, partner bulma veya meşhur olup, kısa yoldan para kazanma aracı olarak kullanmaktadırlar. Herkes bir youtuber, twitcher, yok bilmem ne sohbet odasında uzman kişi. Bu kadar kolay mı uzman olmak? O zaman kapansın üniversiteler; yerine koyalım 5 tane sosyal medya uygulaması, herkes alim olsun. Hem masrafı da olmaz değil mi?

Bir de her konuda internet profesörü google efendiye danışmak gibi bir hastalığımız var. Evet bende de var aynından, inkar etmiyorum. Ancak arama yaptığınızda ilk gördüğünüz sonuca odaklanmak, hastalığın ilerlemiş halidir. Zaten ilk sonuca bakınca araştırma yapmış olmuyorsunuz. Benim öğrencilik yıllarımda ‘dönem ödevi’ diye bir şey vardı. Saatlerce kütüphanede kaynak arar, 4-5 farklı eserden alıntılarla araştırma yapıp, siyah pilot kalemle beyaz kağıda yazardık. Şimdiler de Profesör google, bilginin doğruluğuna bakmadan en çok tıklanan ve en çok ödeme yapan kaynağı en üstte veriyor, bilin isterim. Yazmak işlemi CTRL+P+ENTER kombinasyonu ile hallolmuş.

Bu şartlar karşısında yarım aydın olmanın ne size ne de kimseye bir faydası olmaz.

Bilge lider Aliya İzzetbegoviç ‘Okumak özgürlüğe uçmaktır’ demiş. Ben de diyorum ki; Okumak özgürlüğe uçmak ise yazmak özgürlüktür. Bu satıları kendimi özgür hissettiğim için kaleme alıyorum ve tabi sizlere bir faydam olsun diye de. Umarım faydam oluyordur.

Selametle

Okan AŞCI