“Ya kirayı arttır ya da evden çık”

Her geçen gün artan konut fiyatları kira artışlarına da sebep olduğundan, ev sahiplerinin ve eski kiracıların mevcut sözleşmelerini gözden geçirmesine sebep oluyor. Ev sahipleri kirayı nasıl arttıracağını düşünürken kiracılar oturdukları evden çıkarılma korkusu yaşıyor.

Ev sahiplerinin, kira artışlarıyla birlikte eski kiracıların kira artışı yapmalarını ya da evden çıkmalarını istediklerini son dönemde sıklıkla duyar olduk. Okuyucularımdan da bu konuda benzer nitelikte sorular gelmeye başladı.

Geçenlerde bir okuyucum ev sahibiyle şöyle bir sorun yaşıyor: 7 sene önce imzaladığı kira sözleşmesinde kira artış oranını yıllık %10 oranında belirlenmiş ve her sene düzenli olarak %10 oranında kira artışı yapılıyormuş ama bu yıl 1000 lira olan kirasının 3000 liraya çıkarılması yani %200’lük bir artış yapılması istenmiş aksi halde evi tahliye etmesi talep edilmiş.

Bu durumla son zamanlarda bir çok kiracının karşılaştığını duyuyorum.

Peki ya böyle bir talep karşısında kiracı nasıl bir yol izlemeli?

Okuyucumuzun yaşadığı durum üzerinden özetleyecek olursak; öncelikle belirtmekte yarar varki, kiranın gününde ve tam ödendiği durumlarda 10 yıldan önce ev sahibinin kiracının tahliyesini talep etmesi (mahkemece belirlenmiş haklı ve geçerli bir sebep olmaksızın) mümkün değildir. Konuyu kira artış oranı açısından ele aldığımızda ise sözleşme serbestisi ilkesinde kira artış oranı sözleşme hazırlanırken %10 üzerinden hesaplanmıştır. Bu durumda yıl içindeki tüfe oranına dayanarak bir artış talep edilemeyecektir. Ne var ki; 5 yılı dolan kiracı için kira bedelinde denkleştirme uygulanabilmektedir. Yani ev sahibi, 5 yılı dolan kiracı için kira tespit davası açarak rayiç bedel üzerinden mahkemenin verdiği karar doğrultusunda artış yapabilecektir.

Eski kiracıların kira bedellerinin düşük kalması ev sahipleri cephesinden bakıldığında da mağduriyet yaratmaktadır.

Ev sahibi olan bir okuyucumuz da 18 yıllık kiracısıyla benzer bir sorun yaşıyor. Kiracı 18 yıl önce kiraladığı evde şu an neredeyse olması gerekenin 1/4’ü oranında bedelle oturuyor. Ev sahibi her yıl artış yapmıyor, ya da çok düşük artışlar yapıyor ve sonunda kiraların ani artışı ve enflasyon karşısında kiracının kira bedeli çok düşük kalıyor. Bu olayda ise kira sözleşmesinin süresi 10 yılı geçtiği için ev sahibi haklı sebep göstermeksizin sözleşme yenilenmesine üç ay kala yazılı bildirimde bulunarak kiracının tahliyesini talep edebilir.

Zorlaşan ekonomik koşullar göz önüne alındığında kiracının da ev sahibinin de uygularken zorlandığı bir konu oldu kira artışları. En temel hakkımız  ve ihtiyacımız olan barınma konusunda böyle bir sıkıntı yaşanması hayat akışını, aile yaşamını oldukça zorlaştıran bir etken olmuş durumda. Ev sahipleri de kiracılar da bu konuda, kendi haklarını korurken, karşı tarafın iyi niyetini de suiistimal etmeden hareket etmeye özen gösterirlerse süreç çok daha rahat ilerleyecektir.